CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

3.1.5. Anne Ve Ölüm
Ölüm, Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde en çok işlenen temalardan birisidir.
Biz yaptığımız incelemelerde ölüm temasının anne teması ile birleştiğini gördük.
Özellikle Ahmet Haşim’de ölümü algılayış, Haşim’in annesinin ölümü ile başlar. Bu
bağlamda “ölüm” le ilgili dizeleri anne sevgisi, annesizliktan kaynaklanan derin acı,
karamsarlık, yalnızlık, boşluk, yabancılaşma ve sonsuzluk temalarını da kapsar.
Kısacası şairin şiirlerine yansıttığı bu duyguların ve durumların kökünde annesini
küçük yaşta kaybedişi vardır.
Tümüyle Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatı içinde yer almasa da Türk
edebiyatı açısından yaşadığı ve yazdığı tüm dönemlerde etkisini sürdürmüş bir şair
olarak Ahmet Haşim’i anne temasındaki bu derinlik nedeniyle tezimize almayı
uygun gördük. Anne temasının yoğun bir şekilde işlendiği “Çıktığın Geceler ", " O",
"Sensiz", " Hasta İken ", " Hazân ", " Nehir Üzerinde” adlı şiirleri Cumhuriyet
dönemi Türk şiirindeki anne temasının yerini de belirlemede yol gösterecektir.
185
“Haşim’in kişiliği yaşamına, sanatı da kişiliğine bağlıdır. Nasıl ki
yaşamından gelen bazı olaylar kişiliğini yoğurmuşsa, kişiliğinden doğan
bazı özellikler de sanatını belirlemiştir.” 79
Gerçekten de Ahmet Haşim’in anne temalı Şi’r-i Kamer’de toplamıştır. 80
79- Asım Bezirci, Ahmet Haşim Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Seçme Şiirleri, İnkılâp Kitabevi, İstanbul
1986, s.19.
80- Şi’r-i Kamer, on iki şiirlik bir dizidir. Şiirlerden Rûhum, Çıktığın Geceler, O, Sensiz, Hazân,
Hasta İken, Çöller, Nehir Üzerinde 1908-1909 yılları arasında Resimli Kitap dergisinde “Şi'r-i Kamer:
Dicle’nin ve Annemin Hatıraları” başlığı altında yayımlanır. Hâtime, 1910’da Servet-i Fünunda
basılır. Bazı yerlerini değiştirerek ve “Karie” adlı bir yeni şiir ekleyerek, Haşim bunları Piyâle
kitabına alır. Piyâle 1926’da çıkar. Şi’r-i Kamer kitabın sonuna, ayrı bir bölüm halinde konur. Kitapta
Hâtime ‘den sonra Gece ve “Zühre”ye adlı iki şiir daha yer alır. Bunlar 1909’da Jâle dergisinde
yayımlanmıştır.