CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

GİRİŞ
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı gösterdiği çeşitlilik bakımından geniş bir
alanı kapsar. Bu dönemin ürünleri olan şiirler de dilimizin imkânlarını sunarken bize
Cumhuriyet dönemi içindeki gelişmeyi ve değişmeyi izletir. Bu izleme yolculuğunda
biz, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Şiir Ve Dünya Ölçüsü” adlı makalesinde belirttiği
gibi “Yalnız şiirdir ki yazıldığı lisanın malıdır.” görüşüne ulaşırız. 1 Cumhuriyet
dönemi Türk şiirinde “anne” temasını incelediğimiz bu çalışmada birçok şairin anne
temalı şiirlerini incelerken bu gerçeği görme olanağını yakaladık.
Tezimizde Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde “anne” temalı şiirleri ele alan bir
çalışma yaptık. Cumhuriyet dönemi Türk şiiri içinde birçok temanın yanında anne
temasının işlendiği çok sayıda şiir yazılmıştır. Bizden önce bu konuyu zamandizinsel
olarak ele alıp çözümleyen kitaplık çapta müstakil bir çalışmaya rastlamadık.
Şiirimiz üzerine tematik araştırmaların çok az olmasının yanında, anne şiirleri
konusunda bu anlamda kapsamlı bir araştırmanın da olmadığını gördük. Hatta
bırakın araştırmayı, kapsamlı bir seçkinin bile olmadığını söyleyebiliriz. Bu
çalışmayı yaparken incelediğimiz, bu konudaki seçkiler arasında Yavuz Bülent
Bakiler’in “Şiirimizde Ana” (Şark Matbaası, Ankara 1967) Arif Ay’ın Türk
Edebiyatından Anne Şiirleri Antolojisi (Akçağ Yay., Ankara 2001), Mahzun
Doğan’ın Annelerin Sesi Mavi, (Altın Portakal Kültür ve Sanat Yay., Antalya, 2002)
Rıdvan Canım’ın Anneme Mektup (Yedi İklim Yayıncılık, İstanbul, 2004),
Sevinçhan Oyman’ın “Ah Anam” (Meral Yayınevi, İzmir 1972), Yücel
Saraçoğlu’nun “Anne Şiirleri Antolojisi” (Özgür Yayınları, 1975), Aydın Öztürk’ün
Cumartesi Anneleri ( İnsancıl Yay., İstanbul 1996, şiir-kaset) adlı seçkileri
sıralayabiliriz.
Bunların arasında en çok Arif Ay’ın “Türk Edebiyatından Anne Şiirleri
Antolojisi” ve Mahzun Doğan’ın “Annelerin Sesi Mavi” adlı seçkilerden yararlandık.
1- Ahmet Hamdi Tampınar Edebiyat Üzerine Makalele,. Dergâh Yay., İstanbul 2000, s. 23
1