CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

II. BÖLÜM
2.1. ANNELERİN EDEBİYATÇILAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
İnsan yaşamında ailenin, özellikle de annenin etkisi tartışılmazdır. Bu gerçeği
Türk edebiyatının içinde de görürüz. Türk edebiyatında bazı şair ve yazarlar,
annelerinden ısrarla söz etmişlerdir. Onların kişiliklerinin oluşmasında annelerinin
etkisinin ne kadar büyük olduğunu bu edebiyatçılar, eserlerinde, konuşmalarında ve
anılarında da açıkça ortaya koymuşlardır. Ancak bazı şair ve yazarlar eserlerinde
dolaylı yoldan anneye yer vermişlerdir. İster doğrudan ister dolaylı yoldan olsun
anneler, gerçektir; bir sanat eseri güzelliğindedir ve elbette edebiyatın konusu olur.
Biz bu bölümde, eserlere doğrudan ya da dolaylı biçimde yansıyan anne
temasını bir nebze de olsa aydınlatacağından bazı edebiyatçıların annelerinden nasıl
etkilendiğine değineceğiz.
Konumuzun Cumhuriyet dönemi ile sınırlı olmasına karşın genel olarak anne
etkisini göstermesi ve Tanzimat ile Servet-i Fünûn Dönemlerinde başarılı bir kadın
şairin varlığı bakımından Nigâr Hanım, önemli bir şahsiyettir. “Sekiz dilde okuryazar,
konuşur” bir baba ile şiir sever, ince ruhlu bir annenin yetiştirdiği önemli bir
simadır.
Nigâr Hanım, döneminin yetişmiş bütün şairleri gibi ilk ilhamlarını Divan
Edebiyatından alır. Ancak bu ilk ilhamların ona gelişini hızlandıran, annesidir.
Annesinin özellikle hasta olduğu zamanlar okuduğu beyitler Nigâr Hanım’ı derinden
etkiler. Elbette şairin tek etkilendiği annesi değildir; ancak annesi olmasaydı Nigâr
Hanım’ın şairlik hayatında büyük bir eksik de olacaktı. Şairin yaratılışı, öncelikle
babasından aldığı edebî, sosyal, kültürel eğitim, dönemin ünlü isimlerinin (Ahmet
Mithat, Recaizâde Mahmut Ekrem) eserleri, babasının ona seçtiği hocaları (Celal
33