CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

Şair sadece yaşadığı coğrafya değil özellikle Doğu uygarlığının geçirdiği
merhalelere de yer verir şiirinde. Tarih boyunca yaşananlar onun şirinde yer alır. Çile
adlı şiirde de şimdiki zaman ile geçmiş zamanı karşılaştırır ve acılı anneyi çağrıştıran
“buruk süt” ifadesi ile genel bir yargıya varır: bu çarpık çağda insanlar mutsuzdur;
ancak bu çarpıklık geçmişten gelir.
Taha anladı birden bunu
Çarpıklık şimdiki zamandan gelmiyordu
…
Yüzünü birden geçmiş zamana döndü Taha
…
Vücut incir gövdelerinin arasına terk edilmiş
Süt buruk ten yanar yaprak pencerelerinde
(Çile, Gün Doğmadan, s. 347)
Şair yine anne imgesi ile yiyen şehirleri, yok olan uygarlıklara atıfta bulunur.
Batı ile Doğu arasındaki mücadeleyi betimlerken “Doğu”yu kişileştirerek “anne”ye
benzetir. Durumun olumsuzluğunu bir annenin çocuğunu düşürdüğü gibi Doğu’nun
da son şansını kullandığını anlatır. Karakoç’un şiirinde Doğu, doğu güneşi önemli bir
vurgu taşır. Uygarlığın en önemli parçasının Doğu olduğunu vurgulayan şair, Taha
tipini oluşturarak bunu pekiştirir. Karakoç uygarlığımızın derinliklerinde gezinirken
Mehmet Akif’in Asım’ında, olduğu gibi Taha tipini yaratır. Soyut ve manevi tip olan
Hızır da şairin edebiyatımız kazandırdığı idealize ve hatta hayalî bir tiptir.
Şair Taha tipi ile yazdığı şiirlerde medeniyetin merkezi olarak gördüğü
Doğu’ya bakarken, medeniyetin kaderinin de doğunun elinde olduğunu düşünür. Bu
şiirlerde anne, Karakoç’ta zaman zaman önde zaman zaman geri plandadır. Geri
planda olan şiirlerde bir uyarıcı gibi durur. Her an şaire yakındır, sabahları çocuğunu
kaldırması gibi bir görev taşır.
435