CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

oyutunu oluşturan din, en önemli öğelerdendir. Şairin savunduğu düşüncelerin
kaynağını da annesi oluşturur.
Bu bağlamda annesi şairin sadece dinî yönden değil millî yönden de ilk
öğretmeni olur. "Yahya Kemal'in milliyetçi benliği ve inanmak kabiliyeti
üzerindeyine inanmış bir kadın olan annesinin derin tesiri vardır. Bu anne, şair
çocuğuna Kuran öğretir, Muhammediye’yi okurdu. Yazıcızadenin Müslümanlıkla
Türküğü yoğuran millî-islamî harcını Yahya Kemal annesinden duyarak
benimsemişti." 127 Bu bağlamda Beyatlı’nın şiirlerinde en ön problemi olarak “Neyim
ve neyiz?” ile karşılaşırız.
Yahya Kemal'in şahsiyetinin oluşmasında ve dolayısıyla sanatının
şekillenmesinde annesinin özellikle millî terbiyesi kazandırmak konusundaki
telkinlerinin gücünü Yahya Kemal'in anlattığı şu hatıradan anlayabiliriz:
362
"Bir gün evimizde kadın misafirler bulunduğu bir sırada annem bu
kadınların yanımda beni öperken ‘İnşallah şehid olur’ demiş ve ağlamıştı.
Yanındaki kadınlar:"Aman, ne söylüyorsun?!" demişlerdi.
Fakat annemin gözyaşları samimiydi. Hiç şüphesiz, gözünün önüne gelen
manzaraya dayanamamakla beraber, bir şehid annesi olmanın faziletini de
idrak etmekte idi."
Annesinin Yahya Kemal’e öğütlerinin etkisiyle Yahya Kemal, Türklük ve
Müslümanlık bilincine erecek, ezanı bile hem dinî hem de millî bir musıkî gibi
görecektir.
Yahya Kemal için vatan, tarihten ayı düşünülemez. Ona göre tarih içinde
milletleri oluşturan vatan toprağıdır. Ayrıca vatan şair için gurbette iken özlemle
127- N.Sami Banarlı, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi II, Milli Eğitim Yay., İstanbul 1997, s.1174.