CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

Yani Haşim için kadın, her durumda annesinden izler taşımalıdır. Onun çoğu
şiirindeki hüzün, annesinin gözlerindeki hüznün hikâyesinden başka bir şey değildir.
Kadının çoğu sanatçıda olduğu gibi Nâzım Hikmet’te de yeri büyüktür.
Nâzım, sanat yolculuğunun her döneminde “kadın”ı birçok açıdan ele almış, şiirinin
temel konularından biri haline getirmiştir. Zaten Nâzım’ın hayatına giren her kadın
şiirlerine de konu olmuştur. “…benim yaşamımda kadınlar büyük rol oynadılar.
Şöyle ya ada böyle, daha iyi ya da daha kötü, fakat şiire de girdi onlar… Yaşamımda
beş tane kadın oldu böyle...” 103
Nâzım’ın şiirlerine giren bu beş kadın: Nüzhet Hanım, Doktor Lena
Yurçenko, Piraye (Hatçe ) Hanım, Münevver Andaç, Vera Tulyakova.
Nâzım Hikmet âşık olduğu kadınları annesine de anlatır. Şair, hayatına girmiş
kadınları annesinden ve babasından gizlemez her fırsatta mektuplarında yer verir.
Örneğin, Nâzım Hikmet, babasına, annesine, kız kardeşine Dr. Lena’yla çektirdiği
fotoğraflarını göndermiş, onlardan da fotoğraf istemiştir. Ailesiyle karısının
birbirlerini önceden tanıyıp benimsemelerini sağlamaya çalışmıştır.
Nâzım Hikmet’in Şairliğinin ilk yıllarında “kadın”a yer vermekle birlikte,
özellikle aşk şiirleri yazmakla çok uğraşmamıştır. Özellikle, Piraye hayatına
girdikten sonra sevda şiirleri yazar Ancak şairin özgün örneklerini vermeye
başladığında şiirindeki “kadın”ın sınırları genişlemiş, kadın Nazım’ın şiirlerinde
doğrudan doğruya şiirinin konusu olmasının yanında, benzetme unsuru, hayatı
anlama unsuru olarak önemli yerine oturmuştur.
“Mor Menekşe, Aç Dostlar ve Altın Gözlü Çocuk” adlı şiir, Piraye’ye aşık
olduktan sonra yazdığı, “Aşk şiirine imza atmaya değmez” dediği zamanları geride
bıraktığı şiirlerindendir.
103- Vera Tulyakova Hikmet, Nazım’la Söyleşi, Türkçesi: Ataol Behramoğlu, Cem Yay. İstanbul
1989, s.196.
268