CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

Şair, dizeleri, vurgulamak istediği öğeleri, kavramları daha belirleyici, daha
etkileyici bir biçimde öne çıkarmak üzere bölmekte, böylece, odak oluşturan
kavramları ya tek tek dize başlarında ya da dizeye eklenen, ayrı yazılan parçalar
halinde sunmaktadır.
Şiirde özellikle ve bağlacının dize başlarında kullanılması, anlatılan öğelerin
– toprağın ve üzerinde yaşayan insanların- özelliklerine dikkat çekmektedir. Dize
başlarında tekrarlanan “ve” bağlacı şaire özgü bir anlatım oluşturur.
Kurtuluş mücadelesi betimlemelerle verilirken bu tabloda en etkili yerde
duran kadınlar da bu coğrafyanın ayrılmaz parçası olarak sunulmuştur. Kadını ve
annenin en önemli özelliği olan sabır ve metanet ilk olarak vurgulanan özelliklerdir.
Ve kadınlar
birbirlerinden gizliyerek
bakıyorlardı ayın altında
geçmiş kafilelerden kalan öküz ve tekerlek ölülerine.
Şair, bu dirençli kadınların gücünü zıt anlamlı sözcüklerin (korkunç ve
mübarek elleri) bir arada kullanılması ile veriyor. “ince, küçük çeneleri” ile az
konuşan, uysal ve verici; “kocaman gözleri” ifadesiyle aslında hep gören, izleyen,
fark eden kadınların yeri belirtilir: anamız, avradımız, yârimiz.
Ve kadınlar,
bizim kadınlarımız:
korkunç ve mübarek elleri,
ince, küçük çeneleri, kocaman gözleriyle
anamız, avradımız, yârimiz
375