CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

koruyucu ortamını zorunluluktan terk ederek fizyolojik doğum travmasıyla yaşanan
dış dünyaya gelir. Rank ve Ferencz’ye göre bu noktada, doğumun fizyolojik travması
ruhsal bir travmaya dönüşür. İlerleyen yaşamda, bilinçaltında “ilksel mekân”ın her
hatırlanışı bu travmayı da bilinç düzeyine yükseltir ve “ilksel mekâna dönüş arzusu”
doğum travmasının sebep olduğu “ilksel kaygı”yla çoğu kez tekrar bastırılır. Bu
bastırılma edimi bireyde dönüş arzusunun gerçekleşmemesi demektir ve birey
nedenini çözemediği sıkıntı ve yalnızlık duygularına kapılır. 62 Ancak Tarancı,
şiirlerinde sıkıntı ve yalnızlığının nedenlerini sade ve anlaşılır üslubuyla simgelere
başvurmadan verir okuyucuya.
Şiirin devamında “Bu uğurda bir ömür çürütmeye değer mi?” gibi ifadelere
vararak okuyucuyu şaşırtmayan, gerçek hayattan cümlelerle kendi tercihini hatırlatır
okuyucuya. Çünkü hayatın ona verdiği, değersiz bir zaman geçiriştir. Gece- gündüz
zıtlığı ile devingen bir acı çekişi somutlaştırır. “El aç, yalvar gündüze, geceye boyun
uzat.” Dünya düzeninin onur kırıcılığı galip gelmiş, ömrü çürümüştür.
Şiirin en sonunda baştaki dizelerin yerleri değiştirilerek verilmesi ile
başlangıca dönüş, şairin düşüncelerindeki kararlılığını gösterir.
Şair, “anne karnı, anne yanında yalnızlıktan uzak oluş, anne sütünün tadı,
anne karnındaki saadet” sözcüklerinin yarattığı tasarımlardan, bu sözcüklerin duygu
değerlerinden yararlanarak okuyucunun da duygularını da etkilemektedir.
Şiirdeki tüm sorgulayışlar, duygu değerlerinden yararlanarak kullanılan
“anne, yavru, anne karnı, kundak, beşik, anne sütü, saadet…”sözcükleri bizi anne
karnındaki ve daha sonra anne yanındaki bebeğin rahat yaşamına götürür. Anne
karnındaki güvenli ortam doğumdan sonra annenin güven duygusunun simgesi
olması için temel olacaktır.
62- Otto Rank, Doğum Travması, Çev: Sabir Yücesoy, Ayıntı Yay. , İstanbul 2001, s:154; Sandor
Ferenczi, Psikanaliz Açısından Cinsel Yaşamın Kökleri, Çev. Hüseyin Portakal, 2. Basım, Cem Yay.,
İstanbul 2000, s:49.
126