CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

mükedder, eski, perişan, pürhis, dalgın, sessiz, sakin... Haşim’in bu kelimelerle
yarattığı doku sonraki şiirlerine de geçmiştir.
Yahya Kemal de annesinin ölümünü şiirlerine yansıtmış en önemli
sanatçılarımzdandır. Beyatlı, annesini 13 yasında iken yitirmiştir. Annesini erken
yaşta yitirmesi, Yahya Kemal’in yaşamında olduğu kadar şiirlerinde de etkili olur.
Ancak Beyatlı, doğrudan anne temalı şiirler yazmak yerine “ölüm” “din” “millî
kültür” temalı şiirlerinin içinde gizlemiştir anneyi. Ancak Beyatlı, annesini
incelediğimiz şairlerden Ahmet Haşim kadar sık sık dile getirmemiştir.
Annesini erken yitirmişliğin hüznü, acısı, özlemi özellikle “Ufuklar” adlı
şiirinde dile getirilir. Şair, “Ufuklar” adlı şiirinde annesinin ölümüne tanıklığını,
annesinin ölümü ile nasıl yalnızlaştığını anlatır.
Şairin “Ufuklar” adlı şiiri annesinin temelde olduğu ölüm, yaşam, din, tarih,
geçmiş, gelecek, zaman, doğa öğelerinin toplamıdır.
Rûh ufuksuz yaşamaz.
Dağlar ufkunda mehâbet,
Ova ufkunda huzûr,
Deniz ufkunda tesellî duyulur.
Yalnız onlarda bulur rûh ezelî lezzetini.
(Ufuklar, Kendi Gök Kubbemiz, s. 88)
Beyatlı, şiirin ikinci kısmında annesinin ölümüyle hissettiği yalnızlığı
belirtmeden önce insanın manevi dünyasında aradığı huzurdan söz eder. Bu şiirde
anne temasının öne çıkmasının yanında şairin şiiri içindeki tüm öğeleri ve sanat
anlayışını da görmek mümkündür. Nihat Sami Banarlı, "Yahya Kemal, Türkiye
tarihinin şeref sahifelerinden süzülmüş dil ve sanat hatıralarını; kültür ve medeniyet
204