CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

Bu eserleri şairin sanatının da temelini oluşturur. Çünkü annesi, annesinin
şefkati, yakınlığı, ölümü Haşim’de derin izler bırakmıştır. Haşim yıllarca annesinin
ölümünün acısını içinde taşır. İşte Şi’r-i Kamer, bu acıyı besleyen anıların, duygu
ve izlenimlerin ürünü olarak karşımıza çıkar. Haşim, adeta, bu şiirlerle ikinci kez
doğar ve ölümsüz bir sanatçı olur. Bu bağlamda anne teması tüm şiirlerini
kucaklayan temel bir temadır.
Ahmet Haşim, sanatçının ikinci kez doğuşunu sağlayan anneyi de çok iyi
anlatır bize. İnsanları –sanatçıyı dünyaya getiren annedir. Elbette herkes bu nedenle
annenin önemini kolayca anlar ve anlatır. Ancak üstünde durulacak konu sanatçının
ikinci kez doğumudur. “Sanatçının ikinci kez doğumu, yine anneye bağlı ancak bu
kez bilinçli bir süreçtir. Bilinç ya da bilinçaltı kimi zaman derin bir reddedişi
bağrında taşısa da sanatçı, varlığını borçlu olduğu anneye doğru bir yolculuğa
çıkar. Anne yeniden doğumun eyleyeni olmakla birlikte bu kez, kendini var etmeye
çalışan sanatçının öznesi ve nesnesi konumundadır. Tuhaftır ki kendi var oluşunu
yaşarken kendini annede yok eden bir sanatçı imgesi ile karşılaşırız modern
sanatta.” 81
İşte Ahmet Haşim’de de aynı ikinci doğumu görürüz. İnceleyeceğimiz
şiirlerde annesiyle birlikte çıktığı Dicle kıyısındaki çöl gecelerindeki gezintiler daha
sonra Haşim’in şiirlerinde şairin ikinci kez doğumudur. Şair şirlerine taşıdığı annesi
ile yeniden doğmuştur. Haşim’in annesi Haşim küçük yaşta iken ölmüştür. Ölen
annenin ardında acı çeken, ağlayan bir çocuk vardır. Şair bu acı ile bu acı içinden
yeniden doğmuştur. Hayrettin Orhanoğlu da, “Sanatçının İkinci Kez Doğumu: Anne
İmgesi” adlı makalesinde düşüncelerini şöyle sürdürür: “Bu acının içinden yeniden
doğan Haşim, sokakların değilse bile çölün kumlarının üstünde annesiyle yaşadığı
anı da seyreder doyasıya. Oedipus ya da Ofelya karmaşası, Haşim’in bütün bir
şiirine yansırken o mutludur. Çöl, Ahmet Haşim’de nurlu yıldızlarla, sonsuz
genişliğe ulaşan çehresiyle annenin yerini alır. Yıldızların bir görünüp bir
kaybolması ise anne hayalini verir bize …”
81-Hayrettin Orhanoğlu, Sanatçının İkinci Kez Doğumu: Anne İmgesi, Türk Edebiyatı Dergisi,
Temmuz 2007, s. 29.
186