CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

Tüm bunların yansımalarını eserlerine taşımış olan Ahmet Haşim’in
incelenmesini konumuzu daha iyi anlamak açısından gerekli görüyoruz. Ahmet
Haşim, anne temasının derinliğine inmemizi sağlayacak inceleyeceğimiz anne temalı
şiirleri Cumhuriyet dönemi Türk şiirindeki anne temasının gelişimine de rehber
olacaktır.
Yahya Kemal’de de anne etkisi derindir. Yahya Kemal, çocukluk ve gençlik
yıllarını anlattığı “Çocukluğum, Gençliğim, Siyasî ve Edebî Hatıralarım” adlı
eserinde derin duygularla bağlı olduğu annesini ayrı bir bölümde anlatmıştır. Yahya
Kemal’in annesi Nakiye Hanım, Leskofçalı Dilaver Bey’in ve Ivranyalı Adile
Hanım’ın üç kızında en büyüğüdür. 1883’te Nakiye Hanım, Yahya Kemal’in
babasıyla evlenir. Orta boylu, kumral, güçlü bir bünyeye sahip, duygusal bir kadın
olan Nakiye Hanım, okuma yazma bilmemesine rağmen oldukça görgülü ve anlayışlı
bir kadındır. Dinine çok düşkündür.
Yahya Kemal, babasının ailesine çok bağlı olmadığını, alkole düşkün
olduğunu, hatta her akşam içkisini ailesinin yanında içtiğini yazmıştır. Yahya
Kemal’in babası daha sonra Selanik’e gidip gelmeye başlar. Annesi Nakiye Hanım
bu gidişlerden rahatsızdır. Babası bir süre sonra Üsküp’ten ayrılıp Selanik’te bir
memuriyet alıp orada yerleşmek ister. Ancak annesi yaşadığı topraklardan ayrılmak
istemez. Bu duruma üzülen Nakıye Hanım verem hastalığına yakalanır.
Daha sonra Yahya Kemal, annesi, kardeşi Reşat, Rukiye, Arap halayıklarıyla
beraber Üsküp’ten ayrılıp Selanik’e taşınırlar. Babası Selanik adliye müfettişliğine
başlamıştır. Bu arada geceleri içki ve eğlence hayatı da sürer. “Ben de kendi heva-ü
hevesimle dolaşıyordum. Küçük biraderim ise ailemizin feci vaziyetini idrak edecek
yaşta değildi.” 12 Annesi, babasının kendisine karşı merhametsizliğinden ve
ilgisizliğinden çok çocuklarına karşı kayıtsızlığına üzülmektedir. Bu nedenle Nakıye
Hanım günden güne erir. Onun tek bir isteği vardır: “Bir Müslüman şehir olan
Üsküp’e gitmek ve konu komşunun arasında ölmek”
12- Yahya Kemal, Çocukluğum, Gençliğim, Siyasî ve Edebî Hatıralarım, Baha Matbaası. İstanbul
1976, s.6.
39