20.03.2018 Views

Ser de Imagen y de Signos Abordajes del Patrimonio Cultural. Editado por el Doctorado en Patrimonio Cultural de la Universidad Latinoamerican

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

La Virg<strong>en</strong> <strong>de</strong>l Carm<strong>en</strong> <strong>de</strong> Güiria: Un espacio socio histórico <strong>de</strong> construcción <strong>de</strong> <strong>la</strong> I<strong>de</strong>ntidad <strong>Cultural</strong><br />

<strong>por</strong> Martínez, 2008) como un proceso mediante <strong>el</strong> cual se construye inductivam<strong>en</strong>te,<br />

<strong>en</strong> vez <strong>de</strong> probar conceptos, hipótesis y teorías, lo que tampoco quiere <strong>de</strong>cir que no<br />

se consi<strong>de</strong>r<strong>en</strong> los refer<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación, sino que se reconstruy<strong>en</strong> con los<br />

datos <strong>de</strong> <strong>la</strong> dialógica herm<strong>en</strong>éutica propiciada <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> investigador y los informantes<br />

c<strong>la</strong>ve. El investigador se vale <strong>de</strong> <strong>la</strong> etnografía para percibir <strong>la</strong> intersubjetividad <strong>de</strong> los<br />

hechos históricos referidos <strong>por</strong> <strong>la</strong> diversidad <strong>de</strong> actores sociales y <strong>la</strong>s narraciones <strong>de</strong><br />

docum<strong>en</strong>tos que <strong>de</strong>scrib<strong>en</strong> <strong>la</strong> historia y reservorio cultural <strong>de</strong> <strong>la</strong> localidad, <strong>en</strong> este<br />

caso, Güiria.<br />

Por otro <strong>la</strong>do, <strong>el</strong> estudio se sust<strong>en</strong>ta epistémicam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> teoría histórica-social <strong>de</strong><br />

Vigotsky (1988), qui<strong>en</strong> postu<strong>la</strong> que: “…si quisiéramos imaginarnos esquemáticam<strong>en</strong>te<br />

<strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> concepción <strong>de</strong> <strong>la</strong> teoría socio-histórica t<strong>en</strong>dríamos que<br />

imaginárnos<strong>la</strong> <strong>en</strong> forma <strong>de</strong> una espiral asc<strong>en</strong><strong>de</strong>nte <strong>la</strong> cual necesariam<strong>en</strong>te t<strong>en</strong>dría<br />

que pasar <strong>por</strong> <strong>el</strong> mismo punto <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> cada nueva evolución cognoscitiva” (p.116).<br />

En este s<strong>en</strong>tido, los pob<strong>la</strong>dores se constituy<strong>en</strong> <strong>en</strong> ag<strong>en</strong>tes sociales garantes <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

conservación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s tradiciones culturales, a través <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to empírico, pero<br />

que sin duda construy<strong>en</strong> <strong>la</strong> historia <strong>de</strong> <strong>la</strong> localidad y los pueblos.<br />

De igual modo, <strong>el</strong> estudio se sosti<strong>en</strong>e epistemológicam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> antropología<br />

cultural social <strong>de</strong> Malinowski (1940) qui<strong>en</strong> refiere que <strong>la</strong> Antropología social o cultural<br />

"es <strong>la</strong> rama <strong>de</strong> <strong>la</strong> antropología que se ocupa <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>scripción y análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s culturas"<br />

(p.24). Es <strong>de</strong>cir, bu<strong>en</strong>a parte <strong>de</strong> <strong>la</strong>s experi<strong>en</strong>cias y conceptos consi<strong>de</strong>rados naturales<br />

son <strong>en</strong> realidad construcciones culturales que compr<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>la</strong>s reg<strong>la</strong>s según <strong>la</strong>s cuales<br />

se c<strong>la</strong>sifica <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia, se reproduce, se conserva y difun<strong>de</strong>.<br />

Se consi<strong>de</strong>ra <strong>en</strong>tonces que, <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los datos, que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> ser pro<strong>por</strong>cionados<br />

<strong>por</strong> los informantes c<strong>la</strong>ve, también se abordará <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> metodología herm<strong>en</strong>éutica,<br />

inher<strong>en</strong>te con <strong>la</strong> investigación cualitativa, que según Martínez (2009), permite<br />

r<strong>el</strong>acionar <strong>la</strong> observación y <strong>el</strong> análisis <strong>en</strong> <strong>la</strong> búsqueda <strong>de</strong>l significado, que es <strong>el</strong> método<br />

utilizado para <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los hal<strong>la</strong>zgos. Así, <strong>el</strong> método que ori<strong>en</strong>ta <strong>el</strong> estudio<br />

es <strong>el</strong> f<strong>en</strong>om<strong>en</strong>ológico- herm<strong>en</strong>éutico o interpretativo viv<strong>en</strong>cial, <strong>en</strong> aras <strong>de</strong> <strong>de</strong>scribir,<br />

compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y explicar <strong>en</strong> profundidad los f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>os socio-culturales y, <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r<br />

<strong>la</strong>s percepciones que otorgan los individuos vivos <strong>en</strong> refer<strong>en</strong>cia con <strong>la</strong> cultura <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

festividad <strong>de</strong> <strong>la</strong> Virg<strong>en</strong> <strong>de</strong>l Carm<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> Güiria.<br />

La investigación explicada se fundam<strong>en</strong>ta <strong>en</strong> <strong>la</strong> dialógica herm<strong>en</strong>éutica y <strong>el</strong><br />

acercami<strong>en</strong>to etnográfico al ambi<strong>en</strong>te y realidad social que ro<strong>de</strong>a a <strong>la</strong> festividad <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Virg<strong>en</strong> <strong>de</strong>l Carm<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> región y localidad <strong>de</strong> Güiria. Cabe <strong>de</strong>stacar, <strong>la</strong> im<strong>por</strong>tancia<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> participación <strong>de</strong> actores e informantes c<strong>la</strong>ve, que <strong>de</strong>v<strong>el</strong>an <strong>la</strong> historia, los<br />

hechos, <strong>la</strong>s viv<strong>en</strong>cias, <strong>la</strong>s precepciones, cre<strong>en</strong>cias que requier<strong>en</strong> ser sistematizadas<br />

<strong>en</strong> una narrativa formal, que permita <strong>la</strong> divulgación a los efectos <strong>de</strong> ser reconocidos<br />

meritoriam<strong>en</strong>te como legados patrimonial esculturales inmateriales que consolidan<br />

<strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad local-regional-nacional.<br />

216

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!