Ser de Imagen y de Signos Abordajes del Patrimonio Cultural. Editado por el Doctorado en Patrimonio Cultural de la Universidad Latinoamerican
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>por</strong>: Ir<strong>en</strong>e Puigvert<br />
También Frondizi (1995) expresa: “Una obra sobre estética no produce ninguna<br />
emoción, pues está constituida <strong>por</strong> conceptos y proposiciones con significación y<br />
s<strong>en</strong>tido int<strong>el</strong>ectual. No suce<strong>de</strong> lo mismo con un poema, don<strong>de</strong> <strong>la</strong> metáfora que usa<br />
<strong>el</strong> poeta ti<strong>en</strong>e una int<strong>en</strong>ción expresiva y <strong>de</strong> contagio emocional, y no <strong>de</strong>scriptiva o <strong>de</strong><br />
conocimi<strong>en</strong>to” (p.11). En este s<strong>en</strong>tido, si <strong>el</strong> ser humano si<strong>en</strong>te <strong>de</strong>terminadas emociones<br />
sobre <strong>el</strong> bi<strong>en</strong>-objeto es <strong>por</strong>que éste ti<strong>en</strong>e significados que le permit<strong>en</strong> actitu<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> valoración que se reinterpretada <strong>en</strong> <strong>la</strong>s emociones, que a su vez g<strong>en</strong>eran<br />
<strong>la</strong> construcción <strong>de</strong> formas <strong>de</strong> com<strong>por</strong>tami<strong>en</strong>to ajustadas a una or<strong>de</strong>nanza, normas,<br />
lineami<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> materia <strong>de</strong> cultura, que ori<strong>en</strong>tan <strong>el</strong> <strong>de</strong>ber ser <strong>de</strong> una comunidad o<br />
grupo cultural educado <strong>en</strong> <strong>la</strong> preservación <strong>de</strong>l patrimonio cultural <strong>de</strong> su país.<br />
Una mirada hacia <strong>la</strong> Pedagogía Crítica como motorizadora <strong>de</strong> <strong>la</strong> Educación <strong>en</strong><br />
<strong>Patrimonio</strong> <strong>Cultural</strong>, repres<strong>en</strong>ta un análisis trasc<strong>en</strong><strong>de</strong>nte sust<strong>en</strong>tado <strong>por</strong> Freire<br />
(1969), cuando seña<strong>la</strong> <strong>en</strong> su visión <strong>de</strong> <strong>la</strong> c<strong>la</strong>se dialéctica-crítica al aseverar que <strong>el</strong><br />
proceso <strong>de</strong> apr<strong>en</strong>dizaje t<strong>en</strong>drá su verda<strong>de</strong>ra función formativa cuando <strong>el</strong> doc<strong>en</strong>te<br />
construya un proceso a-didáctico obligando al estudiante a responsabilizarse <strong>de</strong> su<br />
acción cognosc<strong>en</strong>te y convertirse <strong>en</strong> <strong>el</strong> productor <strong>de</strong> soluciones a los problemas <strong>de</strong><br />
su <strong>en</strong>torno.<br />
En este s<strong>en</strong>tido, <strong>la</strong> educación <strong>en</strong> patrimonio a través <strong>de</strong>l medio radiofónico pue<strong>de</strong><br />
constituir un proceso a-didáctico para <strong>el</strong> ciudadano que se hace consci<strong>en</strong>te y<br />
responsable <strong>por</strong> autonomía <strong>de</strong> su necesidad formativa, <strong>en</strong> materia <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntidad<br />
cultural.<br />
Des<strong>de</strong> esta perspectiva <strong>el</strong> Legado <strong>de</strong> Paulo Freire <strong>en</strong> <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong>l m<strong>en</strong>saje<br />
radiofónico, es repres<strong>en</strong>tativo y novedoso que <strong>en</strong> <strong>el</strong> país, se divulgu<strong>en</strong> los avances<br />
investigativos socioeducativos a través <strong>de</strong>l ejercicio radiofónico. En <strong>la</strong> actualidad<br />
se consi<strong>de</strong>ra muy o<strong>por</strong>tuno que <strong>la</strong> investigación pueda trasc<strong>en</strong><strong>de</strong>r al medio <strong>de</strong><br />
comunicación radial, <strong>por</strong> ser este uno <strong>de</strong> los que posee a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> <strong>la</strong> historia <strong>de</strong> los<br />
medios mayor alcance <strong>en</strong> <strong>la</strong> audi<strong>en</strong>cia, <strong>de</strong> aquí que narrar los avances investigativos<br />
<strong>en</strong> materia <strong>de</strong> <strong>Patrimonio</strong> <strong>Cultural</strong> es pertin<strong>en</strong>te con <strong>la</strong>s situaciones <strong>de</strong> reeducación<br />
<strong>en</strong> patrimonio que requiere <strong>la</strong> sociedad v<strong>en</strong>ezo<strong>la</strong>na, <strong>en</strong> concordancia con <strong>la</strong>s políticas<br />
<strong>de</strong> Estado y <strong>de</strong> <strong>la</strong> UNESCO, <strong>en</strong> pro <strong>de</strong> <strong>la</strong> salvaguarda <strong>de</strong> <strong>la</strong> cultura como patrimonio <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong>s naciones. También son estas instancias a qui<strong>en</strong>es correspon<strong>de</strong> comprometerse con<br />
<strong>la</strong> formación o educación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s masas, si<strong>en</strong>do <strong>la</strong> radio un mecanismo exc<strong>el</strong><strong>en</strong>te para<br />
lograrlo, parti<strong>en</strong>do <strong>de</strong> <strong>la</strong> concepción <strong>de</strong> Carr y Kemmis (1988) qui<strong>en</strong>es consi<strong>de</strong>ran que:<br />
Toda práctica educativa está incrustada <strong>en</strong> <strong>la</strong> teoría y sólo pue<strong>de</strong> compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rse <strong>por</strong><br />
r<strong>el</strong>aciones a <strong>la</strong>s preconcepciones teóricas tácitas <strong>de</strong> los practicantes, lo que implica que <strong>la</strong><br />
teorización <strong>de</strong> <strong>la</strong> educación no es una actividad específica <strong>de</strong> una minoría académica, lo<br />
que presupone que <strong>la</strong> teoría no se crea ais<strong>la</strong>dam<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica, sino es una dim<strong>en</strong>sión<br />
indisp<strong>en</strong>sable <strong>de</strong> esta. (p.39)<br />
325