20.03.2018 Views

Ser de Imagen y de Signos Abordajes del Patrimonio Cultural. Editado por el Doctorado en Patrimonio Cultural de la Universidad Latinoamerican

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

I<strong>de</strong>ntidad <strong>Cultural</strong>: <strong>Imag<strong>en</strong></strong> y Espectáculo<br />

tema. Por <strong>el</strong>lo, retomar algunas <strong>de</strong> esas i<strong>de</strong>as para contrastar<strong>la</strong>s o cuestionar<strong>la</strong>s es<br />

un trabajo obligatorio que nos permite dar continuidad a <strong>la</strong> discusión, actualizar<strong>la</strong> y,<br />

quizá, distinguir nuevas aristas <strong>de</strong>l problema.<br />

Este <strong>en</strong>sayo profundiza <strong>en</strong> <strong>el</strong> contexto sociocultural don<strong>de</strong> se establec<strong>en</strong> y coexist<strong>en</strong><br />

<strong>la</strong>s re<strong>de</strong>s <strong>de</strong> r<strong>el</strong>aciones que <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad cultural <strong>en</strong> <strong>la</strong> actualidad, apoyándose<br />

para tal fin <strong>en</strong> difer<strong>en</strong>tes posicionami<strong>en</strong>tos que privilegian <strong>la</strong> percepción <strong>de</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad<br />

como un rasgo que se apoya <strong>en</strong> <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong> imaginarios simbólicos o sistemas<br />

<strong>de</strong> repres<strong>en</strong>tación que <strong>en</strong> a<strong>de</strong><strong>la</strong>nte l<strong>la</strong>maremos imag<strong>en</strong>. Durante <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> este<br />

asunto se tratará, a<strong>de</strong>más, <strong>la</strong> r<strong>el</strong>ación <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> cultura y los medios <strong>de</strong> comunicación,<br />

<strong>por</strong> cuanto ambos constituy<strong>en</strong> aspectos insos<strong>la</strong>yables para <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> los<br />

f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>os locales y globales aquí abordados.<br />

En <strong>el</strong> curso <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación, <strong>en</strong> un primer mom<strong>en</strong>to, se realiza una aproximación<br />

al <strong>de</strong>bate teórico sobre <strong>la</strong> vincu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> posmo<strong>de</strong>rnidad, <strong>la</strong> globalización y <strong>la</strong><br />

i<strong>de</strong>ntidad cultural, a partir <strong>de</strong> los a<strong>por</strong>tes <strong>de</strong> Zygmunt Bauman, Olga Mo<strong>la</strong>no y Jorge<br />

Larraín. Los referidos autores han seña<strong>la</strong>do difer<strong>en</strong>cias sustanciales <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> concepción<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad <strong>en</strong> <strong>el</strong> marco <strong>de</strong> <strong>la</strong> Mo<strong>de</strong>rnidad y <strong>la</strong> forma como <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad se concibe<br />

a partir <strong>de</strong> una percepción posmo<strong>de</strong>rna (que le <strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong> como un asunto transitorio,<br />

plural y flexible); <strong>por</strong> <strong>el</strong>lo, sus i<strong>de</strong>as permit<strong>en</strong> <strong>de</strong>finir <strong>el</strong> contexto sociocultural al<br />

que se hace refer<strong>en</strong>cia y establecer su r<strong>el</strong>ación con <strong>el</strong> tema expuesto. Se agregan,<br />

asimismo, algunos p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>tos sobre cultura y globalización <strong>de</strong> Enrique González<br />

Ordosgoitti.<br />

A continuación se incor<strong>por</strong>a a esa reflexión <strong>el</strong> <strong>de</strong>bate sobre cómo <strong>la</strong> articu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong><br />

imág<strong>en</strong>es <strong>de</strong>l "yo" y "nosotros", <strong>en</strong> <strong>el</strong> marco <strong>de</strong> lo posmo<strong>de</strong>rno, es <strong>de</strong>terminante para<br />

<strong>la</strong> mo<strong>de</strong><strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad cultural <strong>en</strong> lo actual. En esta sección se consi<strong>de</strong>ran<br />

los a<strong>por</strong>tes <strong>de</strong> Stuart Hall, Guilles Lipovetsky, Amin Maalouf y Manu<strong>el</strong> Cast<strong>el</strong>ls; <strong>el</strong>los<br />

permit<strong>en</strong> aproximarnos al modo como se vincu<strong>la</strong> <strong>la</strong> repres<strong>en</strong>tación a <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad y <strong>la</strong><br />

cultura.<br />

Posteriorm<strong>en</strong>te, se introduc<strong>en</strong> i<strong>de</strong>as <strong>de</strong>l texto <strong>de</strong> Guy Debord, Ignacio Ramonet y<br />

J<strong>en</strong>ny González Muñoz. Contrastar <strong>el</strong> p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Debord con <strong>la</strong>s opiniones <strong>de</strong><br />

los críticos e investigadores incluidos <strong>en</strong> este estudio ha permitido trazar un camino<br />

para explorar <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad cultural <strong>en</strong>t<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>la</strong> pérdida <strong>de</strong>l interés <strong>por</strong> lo real o lo<br />

verda<strong>de</strong>ro, que <strong>de</strong>rivó <strong>en</strong> <strong>el</strong> culto hacia <strong>el</strong> espectáculo, como factor <strong>de</strong>terminante para<br />

<strong>la</strong> formación y <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> <strong>la</strong> autorrepres<strong>en</strong>tación.<br />

En <strong>el</strong> c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bate se percibe <strong>la</strong> mercantilización y masificación <strong>de</strong> <strong>la</strong> cultura, que<br />

se transforma <strong>en</strong> objeto <strong>de</strong> consumo, pero también se pres<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> sobresaturación<br />

<strong>en</strong> materia informativa; con esto se perfi<strong>la</strong> un panorama <strong>de</strong> características muy<br />

particu<strong>la</strong>res, don<strong>de</strong> estudiar <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad cultural se exhibe como un ejercicio<br />

complejo, <strong>de</strong>nso.<br />

300

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!