Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

tenminste niet meer voor het doel waarvoor het was neergezet! Wel werd het af en toe gebruikt voor
andere zaken, zoals in de Tweede Wereldoorlog toen het circus Strassburger in een van de loodsen
neerstreek en de Duitsers elders een olieraffinaderij hadden ondergebracht. Na de oorlog werd het
emplacement nog volgezet met kapotgeschoten lokomotieven. Maar er kwam toch een definitief einde
aan het eens zo bewonderde station van Baarle-Grens/Weelde-Statie. Nadat in 1948 de grote
douaneloods met zijn ijzeren spanten van 24 meter naar Hengelo was overgebracht, verdween het
station in 1959 onder de slopershamer. Slechts 2 stompen aan de uiteinden van het voormalig
complex, elk nog met hun historische opschriften, resp. "BELG = STAATSSPOORWEGEN" en "Mij tot
EXPL. van SS", en de ladingmal over het spoor herinneren nog aan het immense complex, het
grootste wellicht dat ooit in de verre omtrek verscheen.
Ook van de dorpsstationnetjes van Riel, Alphen en Baarle-dorp werden in 1938-39 de tweede sporen
opgebroken, maar weer herlegd door de Duitsers in 1943, in verband met de aan het lijntje
toegekende strategische waarde. In 1947 werden die tweede sporen weer opgebroken. Met de kleine
zijlijn Riel-Goirle, die in 1900 voor de Goirlese textielfabrieken was aangelegd, ging men drastischer
tewerk. Eind 1942 werd de dienst op die lijn gestaakt en werd hij ook meteen opgebroken. De
hoofdlijn Tilburg-Turnhout zelf was nog een langer leven beschoren, want het goederenvervoer ging
hier voorlopig gewoon door. Twee keer per dag kwam de trein langs, en dat heeft nog een heel tijdje
geduurd. Aanvankelijk waren het nog steeds stoomlokomotieven, maar vanaf ongeveer 1958 werden
het de meniekleurige diesellocs. Ook in 1958 werd het stuk Riel-Tilburg om de stad heen gelegd. Een
grote verandering kwam helaas op het eind der zestiger jaren, want in 1966 verdween het station van
Riel voorgoed, en in 1968 dat van Alphen, na resp. 99 en 101 jaar dienst te hebben gedaan. Ook aan
het goederenvervoer kwam echter een einde. Het was niet rendabel meer, en daarom reden hier op
vrijdag 1 juni 1973 de laatste officiële treinen: de gewone dagelijkse goederentrein en een
Lourdestrein. Vanaf die dag is het voorbij: geen treinen meer door Riel, Alphen, Baarle en Weelde-
Statie, geen lorries meer over het spoor, geen geraas van vallende suikerbieten meer aan het station.
Het gras tussen de rails zou zijn kans krijgen om te groeien ... En dat is dan ook te zien op het
Belgische baanvak! Zo heel af en toe komt er nog eens een trein, zoals vorig jaar eens een keer om
bielzen op te slaan aan de grens en ze later weer te komen halen voor Herentals, maar anders
gebeurt er niets ... dan roesten en rotten ... behalve het oude stationnetje "Weelde-Merxplas" dat
netjes wordt bewoond, evenals de eerste Belgische uitbreiding ten noorden van de Steenweg op
Zondereigen. Op Nederlands gebied wordt nog wel gespoord, als hobby en toeristische attraktie. Want
de "Stichting Stoomtreinmaatschappij Tilburg-Turnhout" (SSTT) opgericht al in 1974, laat er in het
zomerseizoen elke zondag een echte oude stoomtrekker puffen van Tilburg naar Schaluinen en terug.
Omdat de Belgische autoriteiten nog steeds geen toestemming hebben gegeven om op Belgisch
grondgebied te rijden met een Nederlandse trein van een partikuliere onderneming, moet de
lokomotief zich bij Schaluinen weer voor de ouderwetse wagons rangeren op de plaats waar eens 32
km rangeer-rails lag! Sic transit gloria mundi, zullen de reizigers dan wel denken!
Het "Bels Lijntje" heeft altijd bekend gestaan om zijn gemoedelijkheid. Het was een spoorlijntje waar
alles niet zo nauw kwam, tenminste wat betreft de rijtijden bijv. De trein kon best ergens pardoes
stoppen, vroeger naar het schijnt om wat hout te kappen, omdat de stookvoorraad op was, later ook
om ons, kwajongens, weg te jagen als we binnendoor naar Baarle fietsten. Het mooiste verhaal vind ik
nog steeds de volgende story: De trein stond stil op het kleine stationnetje van Riel en de vertrekbel
was al enkele malen gegaan, maar ... geen beweging in de trein! Toen een reiziger eens ging kijken,
trof hij de lokomotief onbemand aan. Hij kende de streken van het Belgische personeel echter wel en
ging het café bij de statie eens binnen en jawel hoor, de conducteur, machinist, stoker en wagensmid
waren onder het genot van een pint bier gezellig aan het biljarten! Op zijn voorzichtige vraag of de
heren misschien bereid waren te vertrekken, antwoordde Peer de conducteur: "Awel, meneer, tis
carambool zulle, as de partaai oit ies, dan bolle me"!! Haast even gemoedelijk tuft nu 's zondags de
toeristische stoomtrein van Tilburg naar de grens, compleet met pikzwarte rook en een stoomfluit.
Sommigen blijven hopen dat ze nog ooit kunnen sporen langs Weelde-Statie, Weelde-Merksplas,
dwars door de prachtige vennetjes op de Zandven-heide en over het bruggetje van het kanaal naar
Turnhout toe. Sommigen zeggen me: "... Geen treinen meer ... het is mar goed ok zo, zut nie
meneer?"... De benzine-prijs brengt me toch even aan het twijfelen...