Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius
Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius
Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hulponderwijzer te Her<strong>en</strong>thout opgevolgd. Deze gaf ook Franse les na de schoolur<strong>en</strong>. Hoewel hij voor<br />
het godsdi<strong>en</strong>stonderricht 100 frank per jaar ontving, nam hij op 12 februari 1881 de b<strong>en</strong><strong>en</strong> om<br />
b<strong>en</strong>oemd te word<strong>en</strong> in Pulderbos. Vijf maand<strong>en</strong> later werd op 1 augustus 1881 Jan H<strong>en</strong>ri Van Oirbeek<br />
b<strong>en</strong>oemd. Hij was gebor<strong>en</strong> te Lommel op 28 januari 1856. Dit alles is niet verwonderlijk, want omdat<br />
er maar <strong>en</strong>kele leerling<strong>en</strong> in de geme<strong>en</strong>teschool war<strong>en</strong>, kon de onderwijzeres de leerling<strong>en</strong> makkelijk<br />
aan. De afwezigheid van e<strong>en</strong> onderwijzer in de geme<strong>en</strong>teschool was dus ge<strong>en</strong> belemmering voor het<br />
onderwijs in de geme<strong>en</strong>teschool. Van Oirbeek was vanaf 13 februari 1880 te Vorst-C<strong>en</strong>trum<br />
onderwijzer geweest, <strong>en</strong> te <strong>Weelde</strong> g<strong>en</strong>oot hij e<strong>en</strong> jaarwedde van 700 frank. Op 16 november 1882<br />
werd hij te Ravels geplaatst. Hij werd opgevolgd door Petrus Josephus van Roey. Deze was gebor<strong>en</strong><br />
te Rijkevorsel op 16 mei 1858, werd onderwijzer te Hobok<strong>en</strong> (1/10/1877-10/7/1878) <strong>en</strong> te Rijkevorsel<br />
(11/7/1878-14/11/1882), <strong>en</strong> werd op 13 oktober 1882 van ambtswege te <strong>Weelde</strong> b<strong>en</strong>oemd. Buit<strong>en</strong> zijn<br />
jaarwedde van 700 frank had hij nog 500 frank bijverdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Van Roey werd te Merksplas b<strong>en</strong>oemd<br />
op 29 juni 1883. De <strong>Weelde</strong>naar J.A.Meul<strong>en</strong>dijks die hier gebor<strong>en</strong> was op 24 mei 1861 volgde hem<br />
op.<br />
Voor zijn indi<strong>en</strong>sttreding op 23 juli 1883 was hij onderwijzer te Zondereig<strong>en</strong> (1/6/1880) <strong>en</strong><br />
hulponderwijzer te Hamont (9/10/1879). Hij huwde te Baarle Hertog op 1 september 1882 met Sophia<br />
Catharina Baet<strong>en</strong>. Weg<strong>en</strong>s haar huwelijk di<strong>en</strong>de juffrouw Julia Slaets haar ontslag in op 25 augustus<br />
1879 <strong>en</strong> zij werd b<strong>en</strong>oemd te Borgerhout. Juffrouw C.Van d<strong>en</strong> Bosch die gebor<strong>en</strong> was te Ranst op 12<br />
maart 1857 volgde haar op (27 september 1879) maar nam reeds ontslag op 29 maart 1881 waarna<br />
ze werd b<strong>en</strong>oemd te Her<strong>en</strong>thout. De liberale politiek zorgde voor e<strong>en</strong> gespann<strong>en</strong> toestand tuss<strong>en</strong> de<br />
officiële geme<strong>en</strong>teschool die nauwelijks nog leerling<strong>en</strong> telde <strong>en</strong> de opgerichte vrije katholieke school.<br />
<strong>To<strong>en</strong></strong> de liberal<strong>en</strong> in 1884 de meerderheid verlor<strong>en</strong>, werd de toestand opnieuw min of meer normaal.<br />
In de geme<strong>en</strong>teraadszitting van 23 december 1884 werd beslot<strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>teschool te behoud<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
de meisjesschool, die sedert het ontslag van Juffrouw C.Van d<strong>en</strong> Bosch geslot<strong>en</strong> was, te herop<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
De katholieke school werd opgehev<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> b<strong>en</strong>oemde Joannes Matheus Maas, die te Neeroeter<strong>en</strong><br />
op 16 januari 1846 was gebor<strong>en</strong> <strong>en</strong> die gedur<strong>en</strong>de 5 jaar de vrije school had bestuurd, tot<br />
hulponderwijzer. Dit werd echter door het Hoger Bestuur niet goedgekeurd. Maas had wel twee jaar<br />
de leergang<strong>en</strong> gevolgd in de Normaalschool te St.-Truid<strong>en</strong>, maar hij bezat ge<strong>en</strong> diploma. Tot<br />
onderwijzeres werd b<strong>en</strong>oemd Juffrouw Victoria Wijgerde, te <strong>Weelde</strong> gebor<strong>en</strong> op 8 februari 1851,<br />
gediplomeerde leerlinge der staatsnormaalschool van Her<strong>en</strong>tals <strong>en</strong> bestuurster van de vroegere vrije<br />
meisjesschool. Voordi<strong>en</strong> was zij onderwijzeres in de aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> school van Berthem geweest van<br />
1/3/1872 tot 1/9/1879. Te <strong>Weelde</strong> had zij e<strong>en</strong> jaarwedde van 400 frank <strong>en</strong> ze verdi<strong>en</strong>de nog 600 frank<br />
bij. We stell<strong>en</strong> vast dat in 1886 63 meisjes <strong>en</strong> 102 jong<strong>en</strong>s het lager onderwijs volgd<strong>en</strong>. Het aantal<br />
leerling<strong>en</strong> steeg dus gestadig. Op 11 januari 1887 vroeg m<strong>en</strong> om gemachtigd te word<strong>en</strong> om e<strong>en</strong><br />
gem<strong>en</strong>gde geme<strong>en</strong>teschool voor jong<strong>en</strong>s <strong>en</strong> meisjes te mog<strong>en</strong> op<strong>en</strong><strong>en</strong> voor de twee laagste klass<strong>en</strong>.<br />
M<strong>en</strong> zou de turnzaal daarvoor als schoollokaal kunn<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>. Dit werd toegestaan <strong>en</strong> H.De<br />
Lausnay, gebor<strong>en</strong> te Turnhout <strong>en</strong> gediplomeerd Normalist van de Rijksnormaalschool te Lier, werd op<br />
1 maart 1887 tot hulponderwijzer b<strong>en</strong>oemd. Hij had ongeveer 50 leerling<strong>en</strong> onder zijn hoede. De<br />
situatie zag er voortaan uit als volgt:<br />
- Meul<strong>en</strong>dijks: twee hoogste klass<strong>en</strong> jong<strong>en</strong>s<br />
- Wijgerde: twee hoogste klass<strong>en</strong> meisjes<br />
- De Lausnay: twee laagste klass<strong>en</strong> jong<strong>en</strong>s <strong>en</strong> meisjes<br />
In 1889 ontstond e<strong>en</strong> conflict tuss<strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>te <strong>en</strong> de hoofdonderwijzer. Zijn zuster woonde bij hem<br />
in het schoolhuis <strong>en</strong> daar zij zwakzinnig was, zorgde zij voor de nodige storing<strong>en</strong>. Op 30 oktober 1889<br />
werd Anna Maria Philom<strong>en</strong>a Meul<strong>en</strong>dijks in het gesticht te Geel geplaatst op aandring<strong>en</strong> van de<br />
geme<strong>en</strong>te. Het had wel ev<strong>en</strong> geduurd vooraleer ze daar geplaatst werd, want hoofdonderwijzer<br />
Meul<strong>en</strong>dijks wilde zijn zuster te <strong>Weelde</strong> houd<strong>en</strong>. In e<strong>en</strong> verslag van 23 september 1889 lez<strong>en</strong> we<br />
hierover het volg<strong>en</strong>de: "Betrekkelijk de inwooning van de zuster van d<strong>en</strong> onderwijzer Meul<strong>en</strong>dijks in<br />
het schoolhuis alhier. Hebb<strong>en</strong> wij de eer u Ed. te lat<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>, dat d<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>raad onmiddellijk na<br />
des zelfs ontvangst, d<strong>en</strong> onderwijzer heeft aangema<strong>en</strong>d <strong>en</strong> uitg<strong>en</strong>oodigd zijne zuster bij zijne andere<br />
familie of elders te plaats<strong>en</strong> ter oorzak<strong>en</strong> har<strong>en</strong> herhaalde onbetamelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> stoornis der klass<strong>en</strong><br />
van d<strong>en</strong> hulponderwijzer. De onderwijzer had dat beloofd daarvoor eerstdaags te zull<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>, doch<br />
later zegde hij dat dit voor hem e<strong>en</strong> moeyelijke zaak was, <strong>en</strong> dat zijne andere familie niet g<strong>en</strong>eg<strong>en</strong><br />
was haar bij hun in te nem<strong>en</strong>, <strong>en</strong> vroeg dan nog e<strong>en</strong>ige dag<strong>en</strong> uitstel. Doch het schijnt dat de<br />
onderwijzer die zaak zoo maar stillek<strong>en</strong>s laat hang<strong>en</strong>, dus heeft de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Raad in zitting van<br />
gister<strong>en</strong> 22 dezer maand, het besluit g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> d<strong>en</strong> onderwijzer dring<strong>en</strong>d te gebied<strong>en</strong> dat hij moet