Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

verklaeren wel eenpaeriglijk dat eene behoorelijke wooning gratis aen den vicaris zal gegeve worden,
als het aen de bevoegde autorietijt te wille komt, de voorstelling van de heer voorzitter aen te nemen
de welke strekt tot het gemeen welzijn der religie, tot het handhaven der rust der gemeentenaren,
ende om het altijt weder ontstaen vertrek der onderpastoors voor te komen alzoo het gebleken is bij
die der heeren Verstappen, Heylen, Verhulst ende Lenaerts". Het werd echter nog erger met Arnaerts
en de secretaris schreef op 16 juni 1827:"...dat de heer Petrus Joannes Emmanuel Arnaerts,
voorheen pastoor dezer gemeente ende aldaer thans nog woonende, sederd ruym 2 jaren is
aengedaen van eene volkome krankzinnighijd, dus daniglijk dat hij niet alleen teenemael onbekwaam
is zijnen persoon ende zaken te beheeren uyt welke hoofde hij ook is ontzet geworden van zijn ampt
als pastor, waar dat hij ook voor zig zelven ende voor andere gevaarlijk geworden zijnde wel diend
bewaard ende geobserveert te worden, zoo dat het welzijn van zijn persoon als het geen van de
zamenleving vorderd dat hij van zijnen vrijdom wordt berooft, ende onder goede bewarenisse word
gesteld".
Het inkomen van de pastoor
Wij kunnen hier niet ingaan op al de bezittingen, schenkingen en lasten die ten voordele van de
parochiekerk en de pastoor vermeld worden in de onderscheiden kerkrekeningen, manuales en
dokumenten. Toch lijkt het ons interessant even na te gaan wat bv. in 1770 het inkomen was van de
pastoor wat betreft het regulier beneficie. Wij vonden in een verslag desbetreffende de volgende
gegevens. Het regulier beneficie behoorde aan de abdij van Averbode. De voordelen waren:
1. De pastoor bekwam een derde van de oude of grote tiende van heel het dorp Weelde. Opbrengst:
200 viertelen rogge per jaar.
2. Hij genoot de gehele novale tiende
3. Een derde van de vlastiende was voor hem, indien het vlas gewonnen werd op oude erven. Op de
nieuwe erven had hij de hele tiende.
4 Een derde van de lammertiende kon hij ontvangen op oude erven, maar de gehele tiende op nieuwe
erven
5. De panes praebentales brachten hem steeds 14 pond brood op per 380 roeden zaailand. Diegenen
die zoveel grond niet bezaten doch er zelfstandig woonden, gaven 7 pond. Nochtans, vermits de
inwoners niet wilden voldoen aan de panes en de pastoor ermee akkoord ging, had dit in negen jaren
niets meer opgebracht
6. Daarbij bezat de kerk nog gronden waarvan de pastoor de huur mocht opstrijken:
a) een boerderij met hof en aanstede in het Laar: 1400 roeden oppervlakte
b) de weideakker tegenover de hoeve: 300 roeden
c) een drieske van 51 roeden
d) de Poppelse akker: 300 roeden
Als bijkomende bezittingen geeft men in 1755 nog op:
1. De Ossenvennen: 150 roeden
2. Een heideveld: 200 roeden
3. Een perceel genoemd de Borcht met weide en een klein hofke: 270 roeden.