Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

Bij het overschrijven van deze lijst in 1717 noteerde de schrijver: "Dese Conincx schilden in een
veroudert Ms.Anno 1613 G.G.D.I.C.W. 1603 A.V.L.-K.H.K. 1686. Item een silveren kruys met een
silvere kettingh met twee silvere boekskens". Het is mij onbekend waar dit materiaal gebleven is, maar
waarschijnlijk werden alle schilden door de gemeente verkocht in 1794. Burgemeester Marinus
antwoordde op 7 december 1824 in een "Staat der goederen en bezittingen der voormaals in de
gemeente van Weelde bestaan hebbende schutterijen" het volgende: "De zilveren schelpen zijn voor
het gemeente Bestuer afgeeischt tot Betaling der Fransche Contributie in het jaer 1794. Zij bezitten
alnoch eenen standaard, een vaandel en een trommel en eene zilveren schelp". In de St.-Jorisgilde
werd een nieuw lid in een met kussens gevulde leunstoel geplaatst terwijl de gildebroeders al zingend
rond de stoel dansten en op die manier de nieuweling verwelkomden. Het nieuw lid was dan verplicht
te trakteren, gewoonlijk met bier en suiker. De St.-Jorisgilde is rond 1940 uiteengevallen en telt nu
geen leden meer.
De Sint-Sebastiaansgilde
Reeds in de 16e eeuw bestond er een St.-Sebastiaansgilde te Weelde waarover echter bitter weinig
bekend is. Wel weten we dat deze gilde haar "Kaerte" van de hoofdgilde van Leuven ontving op 4 april
1726: "4 april 1726, eene parcquemente caerte aende Gulde van Welde". Op 9 september 1746
overleed te Weelde Antoon Van Hees "Hooftman St.Sebastiaen". Kanunnik Jansen schreef dat een
nieuwe St.-Sebastiaansgilde te Weelde werd opgericht door W.Swaan op 6 september 1923. Deze
gilde, zo gaat hij verder, is rond 1945 teniet gegaan. Pastoor Jacobs schreef dat deze gilde in 1874
door notaris Edmond Swaan werd opgericht. Volgens Jacobs telde deze gilde in 1901 67 leden en
volgde de gemeentesecretaris Louis De Bont notaris Swaan als hoofdman op.
De St.-Jansvrienden
Deze gilde werd opgericht rond 1930 en is rond 1956 teniet gegaan.
Davidsfonds
1. De oprichting en de eerste werkjaren (1927-1940)
In 1927 werd met 16 leden de kiem gelegd voor het Davidsfonds Weelde. In 1930 was er voor het
eerst een afvaardiging van het Davidsfonds Weelde op het jaarlijks congres. Gezien het feit dat in
1971 het 40 jarig jubileum werd gevierd, mogen we echter veronderstellen dat de kiem van 1927 vier
jaar nodig heeft gehad om te rijpen tot een volwaardige vrucht, zodat we 1931 als het geboortejaar
kunnen beschouwen. Aan de wieg van de boorling stond een enthousiast bestuur waarvan dokter
Amandus Van Baelen de vader was. Samen met pastoor Tubbax, L.Van Beek, A.Van der Haeghen,
J.Steenackers en Ed.Vloemans was hij verantwoordelijk voor de opvoeding van de nieuwe afdeling.
De jonge afdeling groeide onder hun leiding voorspoedig. Bij de geboorte telde de afdeling 65 leden,
in 1938 was het aantal verdubbeld. Op dat moment beschouwde Louis Van Beek, die inmiddels het
voorzitterschap had overgenomen, de afdeling als volwassen. "We hebben het plafond bereikt", was
zijn mening. In de beginjaren werden acitiviteiten georganiseerd van uiteenlopende aard, o.a. in 1932
een optreden van het Vlaams volkstoneel met "Boefje" en in 1935 een lezing van E.H.Kolen over "De
Geschiedenis van Weelde". In 1935 schrijft consulent Noels in zijn verslag: "Weelde is een
modelafdeling in haar reeks". In 1936 ontving de afdeling gelukwensen van het Nationaal Secretariaat
en ook in 1938 oogstte de afdeling lof: "Mochten al onze kleine afdelingen zoo werken".
2. De oorlogsjaren (1940-1945)
De Duitse bezetting drukte ook zijn stempel op de activiteiten van het Davidsfonds. De werking werd
noodgedwongen stilgelegd bij gebrek aan lokalen die door de Duitse militairen waren ingenomen.
Nochtans wilde het Davidsfondsbestuur geanimeerde activiteiten organiseren, zoals toneel- en
zangavonden, om de leden wat aangename momenten te bezorgen. Dit was echter onmogelijk. Alleen
de boeken werden nog bezorgd.
3. De na-oorlogse periode van 1945 tot 1951