Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius
Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius
Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
zorg<strong>en</strong> dat zijne zuster het schoolhuis voor d<strong>en</strong> 1e oktober aanstaande heeft verlat<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daarin om<br />
de bov<strong>en</strong> aangehaalde red<strong>en</strong>, niet meer mag blijv<strong>en</strong> woon<strong>en</strong>".<br />
Regelmatig werd<strong>en</strong> ook kantonale wedstrijd<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> leerling<strong>en</strong> van de lagere schol<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong>. Zo<br />
werd op 15 juli 1886 het lokaal der geme<strong>en</strong>telijke jong<strong>en</strong>sschool daarvoor ter beschikking gesteld. In<br />
1889 war<strong>en</strong> bij deze wedstrijd elf laureat<strong>en</strong> te <strong>Weelde</strong>. Zij ontving<strong>en</strong> van de geme<strong>en</strong>te e<strong>en</strong> boek als<br />
beloning. Vanaf nieuwjaar 1892 wisseld<strong>en</strong> De Lausnay <strong>en</strong> Victoria Wijgerde op eig<strong>en</strong> verzoek <strong>en</strong><br />
zonder verhoging van jaarwedde hun klass<strong>en</strong>. De Lausnay deed de twee hoogste klass<strong>en</strong> meisjes <strong>en</strong><br />
Victoria Wijgerde de twee laagste klass<strong>en</strong> der meisjes <strong>en</strong> jong<strong>en</strong>s. Het hand- <strong>en</strong> naaldwerk in de<br />
hoogste klass<strong>en</strong> hield De Lausnay echter aan.<br />
3. De geme<strong>en</strong>telijke jong<strong>en</strong>s- <strong>en</strong> meisjesschool werd<strong>en</strong> in 1892 weer ver<strong>en</strong>igd tot e<strong>en</strong><br />
gem<strong>en</strong>gde dorpsschool<br />
Enkele maand<strong>en</strong> later (16 februari 1892) vroeg m<strong>en</strong> om afschaffing van de geme<strong>en</strong>telijke<br />
meisjesschool <strong>en</strong> de less<strong>en</strong> voor hand- <strong>en</strong> naaldwerk. M<strong>en</strong> wilde één gem<strong>en</strong>gde school <strong>en</strong> dit<br />
gebeurde. <strong>To<strong>en</strong></strong> Juffrouw Victoria Wijgerde op 5 februari 1893 ontslag nam, nam de hulponderwijzer<br />
de drie laagste klass<strong>en</strong> op zich <strong>en</strong> Meul<strong>en</strong>dijks de drie hoogste. Juffrouw Wijgerde werd op wachtgeld<br />
gesteld. De geme<strong>en</strong>te betaalde hiervoor per kwartaal 86,67 frank. Juffrouw Odrada Knaeps werd op<br />
11 mei 1893 b<strong>en</strong>oemd om naaldwerk te gev<strong>en</strong> in de geme<strong>en</strong>teschol<strong>en</strong>. De avondschool voor<br />
volwass<strong>en</strong> jongeling<strong>en</strong> werd in 1892 geop<strong>en</strong>d <strong>en</strong> hulponderwijzer De Lausnay gaf er les. <strong>To<strong>en</strong></strong> de<br />
onderwijzers in 1894 om verhoging van hun jaarwedde vroeg<strong>en</strong>, had de geme<strong>en</strong>te wel <strong>en</strong>kele<br />
bed<strong>en</strong>king<strong>en</strong>. Meul<strong>en</strong>dijks werd verwet<strong>en</strong> dat zijn klas niet op tijd begon <strong>en</strong> eindigde. Hij moest meer<br />
orde <strong>en</strong> toezicht over de kinder<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> die onderweg dikwijls de graangewass<strong>en</strong> <strong>en</strong> vrucht<strong>en</strong><br />
beschadigd<strong>en</strong> <strong>en</strong> er werd hem opgedrag<strong>en</strong> om de schuldig<strong>en</strong> str<strong>en</strong>g te straff<strong>en</strong>. Hij spande zich wel in<br />
voor de leerling<strong>en</strong> die meeded<strong>en</strong> in de kantonale westrijd<strong>en</strong>, maar hierdoor werd<strong>en</strong> de andere, minder<br />
begaafde leerling<strong>en</strong> b<strong>en</strong>adeeld. Ook De Lausnay moest beter op tijd met de less<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> <strong>en</strong> hij<br />
moest zich ervoor hoed<strong>en</strong> niet te lang achter elkaar les te gev<strong>en</strong>. In 1895 had hoofdonderwijzer<br />
Meul<strong>en</strong>dijks e<strong>en</strong> jaarwedde van 1350 frank <strong>en</strong> de hulponderwijzer had 1200 frank. Hoofdonderwijzer<br />
Meul<strong>en</strong>dijks overleed te <strong>Weelde</strong> op 8 april 1901.<br />
4. In 1899 werd de gem<strong>en</strong>gde dorpsschool weer gesplitst in e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke jong<strong>en</strong>sschool<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> meisjesschool<br />
In 1899 werd door de Zusters der Kristelijke Schol<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bewaarschool opgericht. Zij nam<strong>en</strong> ook de<br />
meisjesschool aan. Jong<strong>en</strong>s <strong>en</strong> meisjes werd<strong>en</strong> dus weer gescheid<strong>en</strong>: de jong<strong>en</strong>sschool werd e<strong>en</strong><br />
geme<strong>en</strong>teschool <strong>en</strong> de meisjesschool e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> school. Pastoor Jacobs beschreef het<br />
onderwijs rond 1900 als volgt: "Het onderwijs der meisjes der kinder<strong>en</strong> in de bewaarschool wordt hier<br />
gegev<strong>en</strong> door de Religieuz<strong>en</strong> van d<strong>en</strong> H.Josephus Calasanctius van Vorselaer, g<strong>en</strong>aemd "Zusters der<br />
Kristelijke Schol<strong>en</strong>". Deze zusters hang<strong>en</strong> af van het moederhuis van Vorselaer. De Heer pastoor is<br />
de bestierder der school <strong>en</strong> der zusters. Het klooster is in 1899 gesticht door d<strong>en</strong> pastoor Jacobs. De<br />
school is van de geme<strong>en</strong>te aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. In de bewaarschool wordt de methode "Frebel" toegepast.<br />
In 1901 war<strong>en</strong> er drie zusters. Moeder Amata van Mechel<strong>en</strong>, gediplomeerde onderwijzeres <strong>en</strong> overste<br />
van het Klooster, Zuster Honorina van Antwerp<strong>en</strong>, onderwijzeres in de Bewaarschool, <strong>en</strong> zuster<br />
Amalia van Deurne geeft les in de 2e afdeeling der meisjesschool. Sedert het bestaan van 't klooster<br />
heeft de geme<strong>en</strong>teschool maar e<strong>en</strong>e hoogere afdeeling voor de jong<strong>en</strong>s alle<strong>en</strong> <strong>en</strong> Mijnheer<br />
J.Meul<strong>en</strong>dijks onderwijzer te <strong>Weelde</strong> gebor<strong>en</strong>, heeft 35 à 45 kinder<strong>en</strong> in zijne school".<br />
5. Het gebouw<br />
Zoals we reeds aanhaald<strong>en</strong> moet er reeds in de 16e eeuw e<strong>en</strong> gebouw geweest zijn waar m<strong>en</strong> school<br />
deed. Dit gebouw stond to<strong>en</strong> ook waarschijnlijk reeds op het kerkhof onder de tor<strong>en</strong>. Rond 1800 lag<strong>en</strong><br />
er reeds pann<strong>en</strong> op het gebouw. In het jaar IX van de Franse Republiek betaalde m<strong>en</strong> Anth. Swanet<br />
voor "reparatie aan de glas<strong>en</strong> <strong>en</strong> de verlegg<strong>en</strong> van pann<strong>en</strong> op de school". In 1824 wet<strong>en</strong> we dat het<br />
schooltje bemeubeld was met zitbank<strong>en</strong>, drie schrijftafels, 1 kachel <strong>en</strong> twee zwarte bord<strong>en</strong>. In 1826<br />
werd de school bijna geheel opnieuw opgebouwd. Het gebouw had 5 grote v<strong>en</strong>sterram<strong>en</strong> langs de<br />
zuidoostzijde, bevatte drie klass<strong>en</strong> <strong>en</strong> was 12 meter lang, 6 meter breed <strong>en</strong> 6 meter hoog. De<br />
onderwijzer had e<strong>en</strong> verblijf dat niet aan het schoollokaal gr<strong>en</strong>sde. Hieraan was e<strong>en</strong> tuin verbond<strong>en</strong>,<br />
waarin de onderwijzer mocht werk<strong>en</strong>. In het midd<strong>en</strong> der 19e eeuw wilde m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nieuwe school