Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

peysbeempt (1623), peysbemt (17e eeuw), peijsbemt (1708) (1711). Deze beemd was in de Heesdijk
nabij de Aa gelegen. De naam bestaat nu niet meer. Hierboven kwamen wij al namen tegen als
Kijfbeemd en Krakeelkuil. Die ontstonden duidelijk uit geschillen, meestal over de grenzen met de
buren. Bij Peisbeemd heb je dan precies het tegenovergestelde: hier ontstaat een naam uit het sluiten
van vrede, wellicht nadat een tijdlang rond dezelfde beemd een geschil heeft bestaan. Het plezierige
is, dat hij vlakbij de Kijfbeemd moet hebben gelegen. Noteer, dat je het woord "peis" nog tegenkomt in
de tautologie "in peis en vree". "Peis" betekent namelijk vrede.
Poets
Poets (1643)(1649)(1659)(1708)(1727)(1787). De naam komt in de archieven maar een goede 150
jaar voor. Hij schijnt betrekking te hebben gehad op een gebied, dat lag in de hoek van de
Tilburgseweg en het voorste stuk van de Hegge (toen nog Doelstraat genoemd). Vast staat, dat er
een boerderij op gestaan heeft met dezelfde naam. Nu kennen wij in het Middelnederlands niet het
woord "poets", maar wel "poest". Poest betekende "koestal". Heeft het dialect daar misschien "poets"
van gemaakt, zoals dat met "hesp/heps" en "wesp/weps" is gegaan?
Polder, Polderke, Polders, Polderstraat, Polderstraatje
Er komen te Weelde minstens drie Polders voor: een recente in de Hegge, een oudere (vanaf 1631)
tussen de Brein en het Moleneinde en één op het Schoot. Het Polderke kent men nog in het
Moleneinde en de Polders in de Leemputten en in de Zuid-Heikant. De Polderstraat is iedereen nog
bekend en het Polderstraatje liep door het Brouwers Goor. Eigenlijk was en is een polder nog een
door gegraven grachten ontwaterd stuk land. Traditioneel geeft men bij ons de naam aan velden van
betere kwaliteit.
Postelse Hoeve, Postels Erve
postels hoene (1647), postelse hoene (1647): het is duidelijk dat "hoene" een schrijffout is voor
"hoeve". Deze hoeve lag in de Elzenstraat. Postels erve (1514), erve van Postel (1514), postels erve
(1647) enz. tot postel erve (1697) en postel erffven (1724): dit was een erf in de Heesdijk tegen
Poppel. Beide namen verwijzen naar tiendeplichtige (= schatplichtige) hoeven. Zij moesten dus
tienden afdragen aan de abdij van Postel.
Raboutsbocht
Rabboutsbocht (1643), Rabbauts bochtken (1647), Rabbouts buchtken (1671), Rabbouts bocht
(1681), Rabbauts bocht (1684), Rabauts bocht (1689), enz. tot Rabeijts boght (1726) en Rabauts
bocht (1727). Het is één van de Straatakkers geweest. Het woord bestond, zover wij weten, niet in het
Middelnederlands. Wij kennen wel "rabauw" in de betekenis van "landloper". Het is niet onmogelijk,
dat men van meetaf een fout schreef en dat die fout in de akten steeds opnieuw werd
overgeschreven. Vergeten wij evenwel niet, dat Rabaut ook een Frankische voornaam was.
Rei, Reiakker, Reien, Reiense Akker
de rye (17e eeuw): een laag stuk land langs de Straatseloop tussen het Schoot en de Winkels.
den Rijacker (1452), Reijacker (1643), Rijacker (1679), rijacker (1681), Reyacker (1682) enz. tot
Reyacker (1736): één van de Straatakkers langsheen de molenweg.
reyen (1647): de naam komt in 1647 in drie verschillende stukken voor en verder niet meer. Wij
denken, dat hij in verband staat met de vorige. Rei is duidelijk een Vlaams woord voor "gracht,
waterloop, kanaal". Dank aan de Brugse reien. In de Kempen komen wij het woord ook (zelfs nu nog)
tegen met de betekenis van "meetlat". Onder meer in de bouwwereld kent men nog reien. Tenslotte
blijkt in de Kempen ook nog het werkwoord "riden/rijden" te bestaan met de betekenis "verwisselen"
m.b.t. percelen hooiland. Wij menen evenwel, dat wij te Weelde eerder moeten denken aan
waterlopen.