Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

selven alnoch geschildert ende vergult het beelt van onse Lieve Vrouwe ende het beelt van Sinte
Anna daer voor 14 gl. In 1664 plaatste men beelden en een groot kruis boven het orgel en in 1671
werd een nieuwe sacristij gebouwd. Peter Dillen maakte in 1680 een nieuw altaar. Soms gebeurde het
wel dat de pastoor veranderingen deed aan de kerk zonder het advies te vragen van de schout en de
schepenen en dan kwam het tot niet aangename verhoudingen, zoals al eerder uiteengezet.
Tijdens de nacht van 16 op 17 april 1681 werd de kerk van Weelde geplunderd. Het is echter niet
geweten of hier vreemde legerbenden of vandalen uit de streek aan het werk zijn geweest. Op 9
november 1692 werd tussen de pastoor en Arnoldus Quellinus een overeenkomst gesloten voor het
maken van de afsluiting rond de doopvont, voor de prijs van 400 gulden. In 1714 werd het uurwerk
hersteld door Arnoldus de Roy "horologiemaecker woonende binnen der vrijheyt Oirschot". In 1728
werd de nieuwe remonstrans gemaakt door Jacob Smits, zilversmid te 's-Hertogenbosch: "In het begin
van september 1728 hebbe ick Th.G.Vaes, pastoor tot Weelde doen maecken met overstaen van
Adriaen de Bont en Jan Vaerten kerckmeesters alhier, een schoone nieuwe remonstrantie, door
Jacobus Smits, silversmit tot shertogenbosch, en is alhier gebrocht op sinxen Avont en op sinxen
dagh voor de eerste reyse gebruyckt in onse kerck. Weeght in silver 150 oncen".
In 1749 werd de laatste afbetaling gedaan voor de nieuwe kandelaren, vervaardigd door Alexander
Fermans. In 1754 werd een nieuw wierookvat aangekocht en hierover vinden we volgende anecdote
in het kerkarchief: "Hierbij gaet per voerman Biemans het wieroockvat, schaeltje ende het lepeltje,
oock een haexken om het coperpotje daer uyt te nemen, ende wederom in 't wieroockvat te setten, als
het moet gebruyckt worden, want ander als het vier daer in blijft staen, soo verbrant het silver maer,
daer bij door het geduerigh wieroocken, so versleydt de keetingh, dan konnen de jonghens met het
haexken altijdt het pootje daer uyt nemen ende gemackelijcker het vier connen blijven houden, twijfele
niet ofte alles sal naer u Ed. genoegen wesen, hier is mede gaende de specificatie, de jouffr. hadde
mij geseydt dat U.E. soude geseydt hebben van de lepels ende forcetten in gereedtheydt te maecken
de welcke nu gereedt sijn, ende mijnde de selve mede te senden, waerop ick haer geantwoordt hebbe
dat ick U.E. eerst daerover soude schrijven, vermidts U.E. mij daer geen orders toe gegeven en heeft,
maer dat ick wel gehoordt hebbe dat mijn heer pastoor gevraeght heeft, hoewel soo een dosijn servies
wel soude kosten, waer op U.E. antwoorde dat U.E. en sien soude ofte den boeckweydt wel luckte,
ingevalle U.E. die belieft te hebben, komt ordonneeren, sal ick de selve besorghen, bij soo verre U.E.
die noch niet begeert daer is niets aengelegen. Antwerpen, 15/9/1754".
In 1759 werden nieuwe glasramen besteld, doch hiervoor had de pastoor nogmaals verzuimd de
toelating te vragen aan de schout en de schepenen met het gevolg dat er protest opging, waarop de
pastoor in een antwoord verwees naar de overeenkomst van 20 april 1684, waarbij zulks toegelaten
was . In 1763 vond de landdeken van Hoogstraten na zijn jaarlijkse kerkvisitatie dat er wel het een en
ander mocht veranderen te Weelde en daarom vaardigde hij volgende ordonnantie uit: "Ick
onderschreven lantdeken van het district van Hooghstraten oordeele grootelijck noodig te zijn dat
d'eyssere tralien mede de choore van de kercke afgescheyden wort afgedaen wort en verandert
soodanig datter in die plaetse gestelt wort een communiebancke tot beter gemack en geniet der
gemeynte, want dese choor seer cleyn is. Item oordeele dat den lindenboom, die voor de thoren deure
staet, te dicht naer de schole, waer door het licht benomen wordt dat lanckx de thorevenster soude
moeten doorschijnen en oock grootelijck niet alleen de thoren comt te leyden, maer oock de schole,
oordeele ja moet uytgehouden worden en gebruyckt worden ten beste profijte van de kercke. Item
ordonere dat den Heer Pastoor aen den schoolmeester niet en sal betalen de ses guldens voor al eer
dat den Heere pastoor herkent sal sijn in 't aenstellen van den selven meester, nota dese 6
voornoemde guldens worden betaelt aen den schoolmeester voor het leeren der arme kinderen. Item
ordoneert den boven geteekende dat de boomen staende voor de capelle voor den muer noodig sijn
uytgekapt te worden. Item dat de vensters sullen vergroot worden van de capelle om beter sicht te
hebben, want sekerlijck de capelle te duyster is".
In 1770 werd een nazicht van de kerk noodzakelijk en de pastoor schreef een bedelbrief naar
Tongerlo: "versoecke ootmoedighlijck van te peysen op onse kerck, t'is een schande dat de vensters
soo lanck blijven gebroocken staen, ... heeft bij naer den geheelen winter geen misse konnen
celebreren, ... wat aengaet het dack dat is oock ruineus, de vensters lijden geenen uytstel, ick offerere
U.E. noghmaels van te examineren ofte te laeten examineren de incompsten van onse kerck, ende
U.E. sal bevinden dat ze niet in staet en is om die reparatie te doen, wensche ick dat U.E. soo haest
alst mogelijck is, selfs in persoon geliefde over te comen ende van alles inspectie te nemen". Deze
twist werd opgelost door het advies van de advokaten De Swerte en Baeten die bepaalden welke