Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

In 1348 werd Walter de Hoevis pastoor van Weelde, maar hij overleed reeds op 28 september 1348.
De abt van Averbode had nu al vier witheren van de abdij als pastoor aangesteld, maar aan dit
voorrecht zou vanaf 1348 een voorlopig einde worden gesteld.
Joannes van Wiekevorst
De deken van Hilvarenbeek besloot in oktober 1348, na ruggespraak met de abt van Averbode,
Joannes van Wiekevorst aan te stellen als pastoor van Weelde. Hij was een geestelijke uit het bisdom
Kamerijk, maar zijn verblijf te Weelde was slechts van korte duur.
Henricus van Gierle
In 1350 werd Henricus van Gierle tot pastoor benoemd. Om echter benoemd te kunnen worden moest
hij in Weelde-Straat een kapel oprichten. De kapel van Sint-Jan mocht vanwege het bisdom Luik niet
bediend worden door geestelijken die tot de abdij van Averbode behoorden. Later zou nog
herhaaldelijk blijken dat de betrekkingen tussen de abdij en de ingezetenen van Weelde niet al te
hartelijk waren. Vanaf 1348 betaalde de abdij seculiere priesters om te Weelde de pastorale taken te
vervullen. Op dat ogenblik waren de opflakkeringen van de investituurstrijd nog niet geblust. Deze
strijd ontspon zich tussen enerzijds de hogere geestelijkheid die vrienden aan één of meerdere banen
wilde helpen, ten laste van de kerkelijke ruif en anderzijds de abt van Averbode. Het obituarium van
de St.-Michielsparochie (1377-1581) vermeldt nog 2 pastoors van Weelde die geleefd moeten hebben
in de 14e eeuw, namelijk Henricus Pietter, herdacht op 2 november, en Walterus Oeden, herdacht op
17 november.
Joannes Baetenzoen
Van 1396 tot 1419 werd er dan toch nog een prior van de abdij van Averbode als pastoor van Weelde
aangesteld. Dat was geen toeval, want hij was van Hilvarenbeek afkomstig en heette Joannes
Baetenzoen. Dat de abdij haar invloed te Weelde voelde verzwakken, bewees een bulle van paus
Joannes XXIII, want in 1413 herbekrachtigde deze paus de rechten van Averbode te Weelde. Vanaf
1419 werden de voorstellen van de abt van Averbode, om te Weelde pastoors aan te stellen,
gedwarsboomd door de deken van Hilvarenbeek. Omstreeks 1420 brak een tijd aan van geestelijk en
moreel verval. Aangestelde priesters verbleven niet ter plaatse, bekwamen wel de kerkelijke
inkomsten en lieten tegen betaling de pastorale taken over aan derden. Deze vervangers of
deservitoren verzuimden soms de missen te lezen, waarvoor de gelovigen betaald hadden en onder
hen waren er ook die het celibaat niet onderhielden. Er volgde een ontreddering van het godsdienstig
leven en weldra traden Luther en Calvijn op om herstel en orde te brengen in de kerkelijke
aangelegenheden.
Joannes Thomas
In 1419 was Joannes Thomas pastoor te Weelde
Joannes Van Leyenborgh
Vanaf 1421 was de Weeldenaar Joannes van Leyenborgh pastoor van Weelde. Hij bleef dit
waarschijnlijk tot 1445, maar hij liet zich vervangen door Joannes Hillen en Antonius Bloc.
Henricus Moriën
Van 1459 tot 1464 was Henricus Moriën pastoor. Ook hij had plaatsvervangers, nl. Walter Eemsen en
Walter Stouts.
Henricus Meus