Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

op Dabbelmere (1368)(1410), dappelmere (1410), d'abbel mere (1417), Dobbel mere (1514). Een
laaggelegen gebiedsdeel bij de Aa in de Hegge. Wij weten, dat er dichtbij Postels Erve lag. Voor
"meer" zie onder Meir. Dabbel moet een foutieve schrijfwijze zijn geweest van "dobbel", wat gewoon
"dubbel" betekent.
Deenakkers, Deensakker, Deensdries
deyn eckerken (1410), den dijnacker (1643), dijacker (1684), deynacker (1691), deijnacker (1782),
D'een akkers (1910). Akkers op het Rot. De Deensdries was een akker en een weide naast het
Leeuwit (Kerkeinde). Het Middelnederlandse "deen" is hetzelfde als "den". Dan zou het gewoon
"akkers bij de dennen" of "akkers met dennenbomen op" betekenen. Eén auteur (De Vries) meent dat
"deen" (zie ook Denemarken) betekent "hol van een wild dier". Gezien de vorm "Deens" er ook in
voorkomt, kan misschien ook de familienaam Deens bedoeld zijn.
Deunen
de dueningh (1643), den Dueninck (1646), deuninghe (1697), de Deuningh (1750), De Deunen
(1981). Een beemd bij de Keurvorste Beemden in de Hegge. Deze ligt op de twee oevers van het
Straatsloopke vlakbij de plaats waar het in de Aa uitmondt. Ook hier zijn meerdere verklaringen
mogelijk: 1. Het Middelnederlandse "duun, duyn" = van de hoogte af (vgl. Engelse "down"); 2. Duin =
opgewaaide zandheuvel (hier niet waarschijnlijk); 3. Plaats waar schaarhout gerooid is en die weer
werd opgeplant; 4. In Weelde kan het gewoon het dialectische "duningh" zijn voor "doening" =
eigendom, gedoe.
Deuring, Deurenbeemd, Deurenakker
deuren acker (1697); den deurenbemt (1692); de Dourinck (1623), de Dourninck (1623), de Deurinck
(1629), Duering (1643). De namen "Deurenbeemd" en "Deurenakker" hebben zich niet laten
localiseren. De Deuring moet een andere naam zijn geweest voor Deunen. Het woord "deur"
betekende "stier". Dat kan dan Deurenbeemd verklaren. Deurenakker moet echter te herleiden zijn tot
het Middelnederlandse "durre, dorre", wat "droog" betekent, of (en die kans is veel groter) tot doorn.
Dan is het een met doornstruiken omgeven akker. De Deuning tenslotte is zeker een beemd geweest
en kan dus ook gewoon "stierenweide" zijn.
Dijk
Wij ontdekten te Weelde in de loop der tijden niet minder dan vier plaatsen met de naam Dijk. De
oudst bekende is de huidige Baarledijk. De bewijsplaatsen geven niet veel verschillende schrijfwijzen
te zien: den dijck (1465), den Dijcke (1465), de Dyck (1624), aentdycxken (1624). Behalve de
hierboven vermelde dijk zijn er nog: één die samenvalt met de Rietschotstraat achter de Heibraak in
de Hegge, één die samenvalt met de huidige Lage- en Hooge-Mierdeweg en één die nog bestaat
(gedeelte van de Koning-Albertstraat). De betekenis is duidelijk. Het gaat doorgaans om een door de
mensen aangelegde dam of verhoogde weg, teneinde aan waterongemakken te ontsnappen. Het
element is in Weelde zeer produktief geweest. Wij doen maar een greep uit de talrijke dijk-namen: drie
Dijkbeemden, Dijkdries (zie ook Dries), Dijken, Dijkse Akker, Dijkske, Heesdijk (zie ook onder Hees),
Hoge Dijk, Nieuwe Dijk, Nieuwe Kerkdijk, enz.
Doelakker, Doelshoeven, Doelstraat, Kruisboog Doelstraat
den dhoelacker (1643), den doolacker (1649), den doelacker (1659); de doelstraet (1641), duelstraet
(1665), dhoelstraet (1667), doolstraat (1682), doelstraete (1689), Doelstraetien (1691); doels hoeven
(1442), doelshoeven (1787); de cruijsboogh doelstraet (1681) (17e eeuw), Cruysboogh doelstraet
(1784) (1793). De Doelakker was in de Groes gelegen. Daarop stond de zgn. Scheutboom (zie
aldaar). De Doelstraat was het stukje van de Heggestraat dat het dichtst bij de "Grote Baan" lag. De
Doelshoeven lagen op de Groes bij de Doelakker (lange tijd eigendom van de familie Schats). Wij
denken, dat de Kruisboog Doelstraat een andere naam was voor Doelstraat. Het is zonder meer
duidelijk, dat al deze namen gewoon verwijzen naar de plaats waar de schuttersgilde haar schietveld
had. De gilde die erop regeerde, was de Sint-Sebastiaansgilde.