Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

veronderstellen wij dat er ook hier een lijkbegraving plaatsgehad heeft. Een lijksilhouet was niet
zichtbaar. De afmetingen van dit graf duiden er wel op dat het voor een volwassen persoon bestemd
was.
Tumulus II. Ruim 150 meter ten zuiden van heuvel I lag nog een tweede tumulus. Deze mat ongeveer
20 meter in diameter en was ongeveer 1 meter hoog bewaard. Tussen 1962 en 1964 werd deze
heuvel volledig vernield.
5. Opgraving van een Mesolithische site op de Paardsdrank te Weelde in 1976 en 1977
Met het einde van de laatste grote ijstijd, de Würm, trad een langzame verbetering van het klimaat in.
Zo werden na een schijnbaar lange periode van menselijke afwezigheid onze gewesten opnieuw
bevolkt. Verschillende mensengroepen (Hamburg, Tjonger, Ahrensburg, ...) over wier herkomst men
het niet eens is, hebben tijdens dit uitdeinen van de ijstijd (of Tardiglaciaal) (12.000 - 8.300 V.C.) de
Lage Landen bewoond. Deze lieden, die nog sterk teerden op de verworvenheden van de Oude
Steentijd (of het Paleolithicum), leefden in hoofdzaak van rendierjacht. Omwille van hun verwantschap
met de paleolithische jagers heeft men deze tardiglaciale culturen vaak onder de noemer
Epipaleolithicum samengebracht.
De aanvang van het Holoceen (8.300 V.C.) tot op heden luidde de definitieve klimaatsverbetering in
die het rendier voorgoed uit onze streken zou verdrijven. De schaars beboste steppe van het
Tardiglaciaal moest langzaam wijken voor een open boslandschap, waarin aanvankelijk berken en
dennen het gros van de vegetatie zullen hebben uitgemaakt. We zijn nu in de Midden Steentijd of het
Mesolithicum aanbeland. De mens, die zich voor talrijke veranderingen in de planten- en dierenwereld
geplaatst zag, was genoodzaakt zijn levenswijze grondig aan te passen. Met het verdwijnen van het
rendier, dat in kudden leefde, was hij voor zijn levensonderhoud aangewezen op dieren die verspreid
het woud bevolkten, zoals het hert en de ever. Ook de jacht op kleinwild en de visvangst moeten een
belangrijke rol in de voedselvoorziening hebben gespeeld. Dit alles had een ingrijpende wijziging van
het werktuigenarsenaal tot gevolg. Reeds op het einde van het Paleolithicum (Magdaleniaan) en
gedurende het Epipaleolithicum liet zich een zekere tendens naar het steeds kleiner worden van de
werktuigen gevoelen. Voor het Mesolithicum zal het gebruik van zeer kleine stenen voorwerpen, de
zogenaamde microlithen, het meest opvallende kenmerk zijn. Vele microlithen zullen, gevat als spits
of weerhaak in een schacht, het essentiële onderdeel van de pijlbewapening hebben uitgemaakt. Ook
het gewone huishoudelijke gereedschap (schrabbers, boren, ...)zal vaak tot microlithische afmetingen
worden herleid. Een aantal werktuigen uit de Midden-Steentijd werden in de figuur samengebracht.
Uit deze periode werd te Weelde, op de plaats genaamd Paardsdrank, een nederzetting opgegraven.
Ze werd bij oppervlakteprospectie ontdekt door de heer R.Foblets uit Brasschaat. De opgravingen
werden in 1976-1977 ondernomen door het Laboratorium voor Prehistorie van de Katholieke
Universiteit te Leuven o.l.v. Prof.P.Vermeersch. Het materiaal is momenteel ter studie en wij willen
hier dan ook slechts enkele zeer voorlopige resultaten presenteren. De nederzetting, gesitueerd in
een duinlandschap, ligt bovenop een paraboolduin, waarvan de beide armen naar het zuiden toe een
ven omsluiten. Een dergelijke geomorfologische positie blijkt karakteristiek te zijn voor vele
epipaleolithische en mesolithische nederzettingen in zandig Noord-België en Zuid-Nederland. In het
duin heeft zich een humus ijzer podzol (een karakteristieke bodem voor zandige gebieden) ontwikkeld.
De stratigrafische positie van de door de mens vervaardigde voorwerpen (artefacten) biedt hier echter
weinig uitsluitsel voor een datering.
Drie concentraties van artefacten konden worden opgetekend. Twee daarvan zijn eerder uitgerekt en
vormloos; de derde is mooi ovaalvormig. De talrijke fragmenten verbrande zandsteen en kwarts
mogen als de restanten van haarden worden geïnterpreteerd. Buiten de drie concentraties konden
overal op het duin nog verspreide artefacten worden ingezameld. Als grondstoffen heeft de
mesolithische mens in hoofdzaak vuursteen en Wommersomkwartsiet benut. Deze laatste, een
fijnkorrelig kwartsiet, laat zich gemakkelijk bewerken en was vooral tijdens het Mesolithicum zeer in
trek. Er is slechts één ontsluiting van gekend, namelijk te Wommersom bij Tienen. Van daaruit werd
het over grote afstanden geëxporteerd. Waar de vuursteen gewonnen werd, is moeilijker uit te maken.
De grinden van de Maas en het krijt van Limburg lijken de meest voor de hand liggende oplossingen.