Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

3. Hans Hestels, oud-voster van Poppel (70 jaar), verklaarde dat er tegenover Coolhouwers huis te
Rovert een "Blauwe Key" stond waar de vroenten scheidden en dat de grens lag vandaar in rechte lijn
naar de haalboom op Tuldel
4. Jan Cornelis van Poppel geboren in Hilvarenbeek (70 jaar), getuigde dat de scheiding lag op het
huis van Rovert en vandaar naar de haalboom van Tuldel; de inwoners van Hilvarenbeek mochten
niet komen over de zandweg om heide te snijden en turf te steken.
5. Willem Stoops uit Poppel (72 jaar) zegde dat de scheiding lag op de hoek van Tuldel naar Esbeek,
behalve 2 à 3 roeden in rechte lijn naar Rovert tegen Coolhouwers.
Er werd voor de volgende scheiding overeengekomen: "Te weten van de sluyse van Roovaert linie
recht, tot op den hoeck van den walle der hoeve van Thulder naer Weelde uytgelegen, ende van daer
voort continuerende de selve rechtlinie recht uyt toten Beeckschen Aert ende heyde en naer
Miertwaerdts aen op sekeren pael ofte paelput uyt crachte deser uytspraeck. Nieuwt te stellen een en
twintigh royen twelf voeten van deselve gracht van de Tuldersche hoef streckende naer Mierd toe aen
dat denselven reen sal continueeren linie recht van de sluyse tot op ten ...te stellen pael, wel
verstaende dat de voors sluyse sal blijven Poppelschen ende Welschen gront ende dit sonder
prejudicie van gerechtigheydt van de heeren ter wederzijden ende sullen de costen ter saecke van
dese geresen bij partijen half ende half betaelt ende gedraegen worden, hebbende de partije die
welcke dieselve uyt ..." In 1637 verschenen er reeds opnieuw onderrichtingen betreffende het
vroentegebruik. De kwestie scheen er nog niet mee opgelost en reeds in 1650 werden nieuwe
getuigenissen ingewonnen. Jan Mertens (50 jaar) en Nicolaes Horevoirts (44 jaar), inwoners van
Hilvarenbeek (gehucht Rovert) verklaarden dat de sluis en molen van Rovert op grond van Poppel
stonden, dat daar de scheiding lag en dat de gronden langs de weg naar Poppel wel degelijk Poppel
waren. Zij getuigden dat tot daar het klooster van Averbode grote domeinen hooibeemden had,
gelegen tussen de landerijen en heiden van Poppel en Weelde in. Deze laatste aarden waren nog niet
gescheiden tussen Weelde en Poppel, vermits Poppel tot 1655 aan Weelde behoorde. De herrie
duurde voort en het blijkt dat nieuwe getuigenissen noodzakelijk waren: "... en die getuygen
naergenoemt, die eersame Jan Wouter de Wit, out vier ende tzeventich jaeren, Peeter Timmers out
omtrent 52, Jan Martens out omtrent 50, Nicolaes Horevoirts out omtrent 44 jaeren ..."In 1661 op 14
juni verschenen dan gemeenschappelijke reglementen betreffende het gebruik van de gemene
gronden. Hierbij werd bepaald dat iedereen die uit buitendorpse vroenten nut haalde gestraft werd
voor 25 gulden, te verdelen onder de aanklager, de H.-Geest, de armen en de gemeente. Daarnaast
stonden er nog een hele reeks bepalingen in betreffende het turf steken, enz. Om de overheid gerust
te stellen zwoeren de schepenen van Weelde gezamenlijk te zullen waken op de vroente en heide. Zij
beloofden dat zij "... wel ende rechtveerdichlijck sullen gaede slaen, alle neersticheyt ende diligentie
doen: om de voorschreven vrunten ende gemeynte te bewaeren ende conserveren". Later werd er
nog getwist en af en toe verschenen er nieuwe akten met de afbakening van de grenzen voor alle
aangrenzende dorpen, o.m. op 11 juni 1702 en 1765.
Hernieuwing van de grensafbakening in 1723
In 1723 moesten de stenen en limieten opnieuw worden bevestigd. Dit gebeurde in samenwerking van
Weelde, Poppel en Baarle-Nassau: "Wij ondergeteekenden schepenen der vrijheyt Weelde,
verclaeren bij ende mits de committeren ende te authoriseren de heer J.B.Bols, schouteth deser
vrijheyt, om te gaen ende te compareren voor ende ten huyse van Floris van Gilse officier van Baerle-
Nassau ende aen voors heere officier uyt den naem ende van onsen twegen vrindelijck te versoeken
ten eynde sijn edele beneffens de heeren schepene ende regenten van Baerle-Nassau eene dag
gelieve te stellen om met ons ondergeschreven regenten beneffens die regenten van Poppel als
wesende van den selven aert ende vroente gesamenderhant te begaen en te vernieuwen onsen Reen
ofte limietscheydingen scheydende u Ed. jurisdictie ende den genen van onse gemeynte en die van
Poppel ter andere sijde door dien wij van tijd tot tijdt worden gepresseert door de heren hooft officieren
van haere majesteit incomende ende uytgaende rechten ten comptoire tot Turnhout ter oorsaeke dat
door de gardes van haere Majesteit onlanghs groote abusen zijn voorgevallen wegens de scheydinge
van de limieten mits deselve seer duyster sijn". Op 1 september werden de keien opnieuw
gemeenschappelijk geplaatst. Dit was belangrijk, want het gebeurde nog dat inwoners van andere
dorpen turf kwamen steken en heide maaiden buiten hun grensgebied. Immers, op 12 mei 1723 was
er een verordening gepubliceerd waarin uitdrukkelijk werd verboden aan buitendorpsen (buiten Poppel