Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

VIII.Verenigingsleven
Landbouwverenigingen
Vertellen dat het verenigingsleven in Weelde een hoog peil haalt, is een open deur instampen. Wie
zich immers de moeite getroost de evenementen in onze gemeente zij het dan maar van op een
afstand, te volgen, stelt al spoedig vast dat er te Weelde heel wat beweging heerst. We mogen gerust
stellen dat in verband hiermede nergens zoveel initiatieven worden genomen. Hoe dan ook, een
opsomming willen maken van hoe en waar Weelde verenigd is, zou een haast onbegonnen werk zijn.
Aanvankelijk was het ook de bedoeling om de jeugdverenigingen en sportverenigingen in dit
hoofdstuk op te nemen. Plaats- en tijdgebrek verhinderen ons om over de jeugdverenigingen iets te
schrijven en om dezelfde reden werd van de sportverenigingen enkel het voetbal behandeld. Dit wil
helemaal niet zeggen dat de overige sportverenigingen en de jeugdverenigingen niet belangrijk
zouden zijn. Integendeel, zij zijn voor de Weeldse bevolking van groot nut en het is te hopen dat aan
deze niet behandelde verenigingen ooit nog eens een grondige studie zal worden gewijd. Wij
beperken ons.
1. Boerengilde en onderafdelingen
Pas was de Algemene Belgische Boerenbond van Leuven gesticht, of iedereen begreep welk groot
nut, op stoffelijk, maatschappelijk en zedelijk gebied, die instelling aan de boerenstand ging
verschaffen. Pastoor Beerten van Weelde die het voordeel van een algemene boerenvereniging
inzag, deed onmiddellijk een oproep tot de boeren van Weelde en op zondag 9 september 1894 werd
de eerste vergadering belegd. Alle boeren van Weelde waren op deze belangrijke vergadering
uitgenodigd. Pastoor Kruyfhooft van Oosthoven en Adrianus Goelen, deken van de Boerengilde van
Turnhout, moedigden onze landbouwers aan om in Weelde een Boerengilde te stichten. Zij wezen op
de noodzakelijkheid van de vereniging en het grote voordeel dat deze voor iedere landbouwer zou
meebrengen.
Hierdoor gestimuleerd kon men op dezelfde dag reeds 36 leden inschrijven. In dezelfde vergadering
werd onderpastoor Jacobs aangesteld als proost der gilde en bij geheime stemming werd de Heer
Charel Van Hees gekozen tot deken of voorzitter, de Heer Louis De Bondt werd secretaris en de Heer
Charel Vloemans schatbewaarder. De secretaris van deze gilde, Louis De Bondt, was nauwelijks 15
jaar oud en hij was ook koster en orgelist van de St.-Michielsparochie. In een tweede vergadering die
werd gehouden op 30 september 1894, noteerde men reeds 57 leden. Er werden 7 wijkmeesters
aangesteld en de statuten werden eenparig goedgekeurd en aangenomen. De eerste vergaderingen
werden gehouden in de turnzaal van de school die door burgemeester L.Bols welwillend ter
beschikking was gesteld. Om de zaal wat te verfraaien werd 140 frank besteed, een behoorlijke som
in die tijd.
Op 17 mei 1895 werd de eerste feestvergadering gehouden. Het was de feestdag van St.-Isidorus die
men als patroon van de gilde had genomen. Toen reeds gaf de secretaris een overzicht van de
werking, die gezien de korte tijd dat de gilde bestond, beperkt bleef tot het voorlezen van het
kasverslag. De ontvangsten bestonden voornamelijk uit het lidgeld en de bierverkoop tijdens
vergaderingen. Als uitgave voor die periode noteerde men de aankoop van bierglazen. Alles bij elkaar
genomen had de kas een tegoed van 84 frank. Op 13 augustus 1895 bracht Kardinaal Goossens, die
de kinderen in de parochie kwam vormen, een bezoek aan de jonge Boerengilde. Hij zou een
algemene vergadering bijwonen en daarom werden geen kosten en moeite gespaard. De leden wilden
de Kardinaal een plechtige ontvangst schenken en daarom werden spreuken aangebracht en hielp
iedereen mee aan de versiering van de vergaderzaal. Een kleine tentoonstelling van
landbouwwerktuigen verfraaide het geheel. Op 15 december 1895 werd er een Vrije onderlinge
Veeverzekering opgericht, genaamd "St.-Isidorus". Deze verzekering had tot doel door onderlinge
bijstand vergoedingen te geven voor sterfte en gedwongen afmaking der dieren en voor de kosten van
de dierenarts. De vergoeding zou, na aan zekere voorwaarden te zijn voldaan, gelijk zijn aan 3/5 van
het afgestorven dier. De Kempenaar, een krant uit die tijd schreef het volgende over deze
Veeverzekering: "Het reglement van de veeverzekering werd met zoveel zakenkennis en praktische
geest opgesteld, dat men verstomd staat bij de bestuurlijke kennis van de boerenstand". De
Veeverzekering Sint-Isidorus werd bij Koninklijk Besluit van 14 december 1896 wettelijk erkend. In
1911 telde de verzekering 75 werkende leden. De waarde van de 465 verzekerde dieren bedroeg toen