Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

Kempische Duivenbond. Nog enkele malen werd van Bond verwisseld om dan tenslotte toch opnieuw
bij de Belgische Bond terecht te komen. De leden van "De Overvliegers" hadden bij Hoogeind en later
bij diens zoon Jos Dickens, een goed onderkomen. Gedurende 68 jaar, van 1903 tot 1971, bleven zij
trouw op het hok terugkeren. Pas toen Jos Dickens in 1971 zijn pensioen kon gaan genieten en zijn
café sloot, vlogen "De Overvliegers" de straat over en nestelden zich in het huidige café "De
Overvliegers" in de Koning Albertstraat. Over belangstelling van leden heeft de duivenmaatschappij
"De Overvliegers" nooit echt te klagen gehad. Na de officiële oprichting in 1903 steeg het ledenaantal
gestaag. Het hoogtepunt werd bereikt in 1928 toen half Weelde in het bezit was van duiven en de
echte duivenmelker zo'n 25 duiven hield. In al die jaren werden mooie prijzen behaald, ofschoon dat
voor de echte duivenliefhebber niet het allerbelangrijkste is.
Nimmer aflatend enthousiasme is misschien wel het kenmerk van de duivenmelker. Velen worden al
in hun jongensjaren door het duivenbacil besmet en tot op hun oude dag raken ze die niet meer kwijt.
Jef De Rijk bijvoorbeeld had voor de Eerste Wereldoorlog al duiven en nu nog speelt hij mee bij "De
Overvliegers". We mogen dus veronderstellen dat hij vele kostgangers zal hebben gehad. Ook
vreemde kostgangers, want wat denkt u van een duif die los op het fietsstuur van zijn baas gaat zitten,
zich vervolgens naar zijn stamlokaal laat rijden dat 1 kilometer verder ligt, zich daar dan los op tafel
laat zetten om zich rustig te laten ringen en inkorven om dan vervolgens nog aardige prijzen mee naar
huis te brengen? Jef was zo'n duif rijk. Deze grijze duif heeft zich ook wel eens vergist, want vergissen
is niet alleen menselijk. De grijze duif vloog eens, nadat zij in Bordeaux was gelost, naar Engeland.
Eén zee te ver dus. Op verzoek werd zij daar gelost en kwam zo weer terug bij zijn Jef. Evenals
andere duivenverenigingen had ook duivenmaatschappij "De Overvliegers" eind jaren 60, begin jaren
70 te kampen met een daling van het ledenaantal en een veroudering van het ledenbestand, omdat
zich geen jonge leden meer aanmeldden. De laatste jaren is daar gelukkig een kentering in gekomen.
Meer jonge duivenliefhebbers sluiten zich weer aan en onder voorzitterschap van Karel Broos ziet de
toekomst er voor "De Overvliegers" tamelijk onbewolkt uit.
De oude schuttersgilden van Weelde
Over de geschiedenis van de Weeldse schuttersgilden werd reeds heel wat gepubliceerd. Meestal
bleef het echter bij het herhalen van reeds bekende gegevens en een volledig overzicht werd nooit
gegeven. Deze synthese heeft helemaal niet de pretentie volledig te zijn. Nochtans kan ze wel
bijdragen tot een betere kennis van de gilden
Algemene geschiedenis van de gilden
In ons land kwam men vooral onder Frankische invloed tot het stichten van nederzettingen. Deze
nederzettingen hadden een eigen weerkorps, bestaande uit vrije mannen, dat in geval van nood en
om de eigen nederzetting te beschermen werd ingezet. Uit deze burgerwacht groeide de gilde der
schutters. Hun naam klinkt nu wel misleidend, want hun rol was niet in de eerste plaats schieten, maar
wel beschermen of beschutten tegen iets. Dit iets kon noodweer, brand, ziekte of om het even wat
zijn. De schutters waren vanaf de XIIIe eeuw ingedeeld per wapen: handboog, St.Jansboog, kleine
kruisboog en voetboog. Elke gilde koos een patroonheilige, meestal St.Sebastiaan, St.Joris of
St.Antonius. De eerste wordt meestal afgebeeld gebonden aan een boomstam en met pijlen
doorboord. Hij werd de patroon der handboogschutters. St.Antonius kreeg de buksgilden te
beschermen. St.Joris redde, volgens de legende, een maagd uit de klauwen van een draak. Hij werd
de patroon der kruisboogschutters. Bij de verslapping en teloorgang van hun militaire betekenis,
namen de gilden meer en meer deel aan het culturele leven in het dorp.
In die culturele activiteiten was de bevordering van het godsdienstig leven, natuurlijk in hoofdzaak
gewenst en geleid door de kerkelijke instanties, een zeer belangrijk onderdeel. De gilden traden te
Weelde op in de processies, kozen een patroonheilige, en de voorschriften, die hun doen en laten
bepaalden, leidden hen naar de gildemis, gecelebreerd aan een gilde-altaar of naar de dodendienst
voor hun afgestorven leden. In de 15e en 16e eeuw kregen de gilden hun "Caerte" of een dokument
dat de werking en de organisatie van de gilde, de rechten, en de plichten van de leden, de financiële
aangelegenheden bepaalde. Een inzinking met verlies van hun bezittingen kwam tijdens de Franse
Revolutie. De kempische gilden worden gegroepeerd in de Hoge Gildenraad der Kempen, gesticht op
9 maart 1952 gezien de noodzakelijkheid van een goede samenhang tussen de kempische gilden en
het voortbestaan naar aloude traditie te verzekeren.