Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

ervan wil ik u niet onthouden. Om het kwaad uit het dier te drijven ging de boer als volgt te werk. Hij
gebruikte een tang, met aan het uiteinde twee plaatjes met in het ene plaatje een gaatje en in het
andere een sleuf. Met de tang pakte hij een huidplooi van de koe en met een els werd dan een gaatje
in de huidplooi gestoken. De vuurstek werd in het gaatje gestoken. De vuurstek was de wortel van een
bepaalde plant, ik meen die van het vuurkruid (Helleborus viridis). De wonde met daarin de wortel
begon nu geweldig te ontsteken en zo werd het kwaad eruit gezworen.
Communicatie
Een andere omwenteling voltrok zich op het gebied van de communicatie. Vroeger, tot in de tweede
helft van de vorige eeuw, leefden de mensen erg geïsoleerd. De krant werd slechts gelezen door
enkele voorname heren, zoals de notaris en de pastoor. Telegraaf, telefoon, radio en televisie haalden
ons pas in de 20ste eeuw volledig uit de eenzaamheid. Toch waren de mensen vindingrijk als het ging
om nieuws snel door te geven. Ik zal u enige voorbeelden geven.
Gekozen
Voor dit verhaal moet ik weer eens terug naar burgemeester Wouters. Behalve burgemeester was hij
ook lid van de provincieraad. In de verkiezingsstrijd was het er hard aan toegegaan en het zou erom
spannen of hij herkozen zou worden. In Arendonk werden de stemmen geteld. Om het nieuws snel in
Weelde te krijgen, werden op de heide tussen Arendonk en Weelde posten gezet, die het bericht door
middel van tekens doorgaven. Er waren slechts twee tekens nodig: gekozen en niet-gekozen. De
stemmen waren in Arendonk nog maar net geteld of we wisten in Weelde al hoe het zat.
Burgemeester Wouters zou weer in de provincieraad komen. In Weelde wisten ze wie er kiespijn zou
hebben: de burgemeester of de pastoor.
Het angelus
De stand van de zon lichtte vroeger de mensen op het veld in over de tijd. Het tijdsein van 11 uur werd
echter kenbaar gemaakt door het kleppen van het angelus. Dat was het teken om de Engel des Heren
te aanbidden. Voor de huisvrouw was het tevens het sein om de aardappelen boven het vuur te
hangen. Het angelus werd geluid door de onderwijzer die vroeger tegelijkertijd koster was. De school
stond toen op het kerkhof. Wanneer de kinderen 's morgens binnenkwamen werd een zandloper
omgedraaid. Om het half uur herhaalde zich dat, totdat het elf uur was; dan werd de onderwijzer even
koster en repte zich naar de kerk.
De telefoon
Het zal in 1922 geweest zijn, dat Weelde de telefoon kreeg. Janneke Bax van de Boerenbond, het
gemeentehuis, de rijkswacht en Jef Van der Voort waren de eerste abonnees in Weelde. Jef van
Desjes woonde op de Dijk en in zijn werkhuis timmerde hij in een hoekje een houten hok waarin de
telefoon kwam te hangen. Daar konden we gaan bellen. In het begin wisten de mensen niet goed raad
met zo'n toestel, ze hadden er zelfs schrik van. Ik heb geweten hoe iemand eens aan de telefoon
stond met zijn oor tegen de spreekhoorn gedrukt en luidkeels roepend in de luisterhoorn. Hij geraakte
maar niet in gesprek.
De radio
Ook de radio deed in de jaren '20 zijn intrede. De pastoor en notaris De Boungne waren de eerste
eigenaars. De radio's liepen toen nog op batterijen, want de elektriciteit kwam pas omstreeks 1930.
We hadden nu de telegraaf, de telefoon, de radio en later na de Tweede Wereldoorlog kwam er ook
nog de televisie bij. De wereld tot ver rondom Weelde werd voortaan als het ware de huiskamer
binnengegooid.
De stoomfluit
Als in de oorlog de zwarte gendarmes in de tram zaten op weg naar Weelde, dan werden we door de
tram gewaarschuwd. Vanaf Ravels-Eel konden we hem al horen fluiten. Om ons te waarschuwen floot