Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

evolkingsevolutie van de laatste eeuw werd in grafiek gebracht door Eric Jansen en Willy Remeysen.
Ze bekwamen hun gegevens van het Nationaal Instituut voor de Statistiek.
1. In 1880 telde Weelde 1114 inwoners
2. In 1900 telde Weelde 1189 inwoners
3. In 1920 telde Weelde 1514 inwoners
4. In 1940 telde Weelde 2197 inwoners
5. In 1960 telde Weelde 2745 inwoners
6. In 1970 telde Weelde 3174 inwoners
Bij de fusie met Ravels en Poppel had Weelde 3599 inwoners. Er valt nog aan te stippen dat in het
jaar 1900 Ravels voor de eerste keer meer inwoners telde dan Weelde. De snelle bevolkingsaangroei
van na 1900 kan deels op rekening gebracht worden van:
a. de industrialisatie van de Noorderkempen
b. de grote heideontginningen in de eerste helft van deze eeuw, waardoor te Weelde 1000 hektaren
nieuwe landbouwgrond een nieuw verzekerd bestaan brachten voor honderden inwoners
c. de nieuwe stenen woningen, welke rond 1900 te Weelde mode werden, en die voor een betere
hygiëne zorgden en
d. de medische begeleiding die de kindersterfte gevoelig terugschroefde
Rampen,onlusten en epidemieën
Alhoewel tegenwoordig ook niet alles rozegeur en maneschijn is en we vaak horen klagen en morren,
hadden onze voorouders meer reden tot ontevredenheid dan wij. Vaak werden onze streken
geteisterd door "boze machten" die veel ellende brachten in de nederige en rustige dorpen. Wat denkt
u van de talloze oorlogen die in onze streek woedden? In de 14e eeuw waren de Brabantse Hertogen
er op belust hun landhonger oostelijk uit te breiden en ze wilden Gelderland, Limburg en Gullik (West-
Duitsland) inpalmen. In de slag van Baesweiler bij Aken werd het Brabantse leger in 1371 totaal
verslagen. We weten niet of Weelde soldaten leverde, maar wel is bekend dat de gemeente moest
instaan om de Brabantse krijgsgevangenen te helpen vrijkopen. Op 1 november 1374 werd te Leuven
een dekreet uitgevaardigd waarbij drie jaar lang, 105 ingezetenen van Poppel, 75 van Weelde en 50
van Ravels, respectievelijk en globaal 735,525 en 285 gouden mottoenen (waardevol Leuvens
muntstuk) aan extra-belasting dienden binnen te brengen. Dat was voorzeker een beroerde taxatie!
Spaanse, Franse en Hollandse troepen vielen onze voorouders vaak langdurig lastig. Om enkele
voorbeelden te noemen: van 1572 tot 1585 plunderden de Spaanse en Hollandse soldaten onze
gewesten; in 1590 werd de helft van de huizen in Weelde vernietigd ten gevolge van brandstichting en
plundering door de soldaten van Bergen-Op-Zoom; in 1602 en 1603 plunderden de soldaten van prins
Maurits de Kempen.
Behalve soldaten waren er de rondtrekkende benden die voor de nodige ellende zorgden, zoals de
beruchte bende van Maarten van Rossum uit Gelre die in 1542 in onze gewesten huishield. Deze
Maarten van Rossum eiste van de bevolking schatting op dreiging van brandstichting. Het ellendigste
tijdstip uit de geschiedenis van de Vrijheid Weelde speelde zich af op 11 juli 1703 en volgende dagen.
Weelde kreeg een ontzettende plundering en verwoesting te verduren van de Hollanders en de
aangerichte schade werd toen op 80.000 gulden geraamd. Naar hedendaagse maatstaf zou die
schade om en bij de 250 miljoen frank bedragen. Op 20 juli 1707 geraakten 64 Hollanders en 22
Fransen slaags bij de kerk. Twee Fransen verloren er het leven en de Hollanders hadden vijf
gekwetsten, waaronder de Kapitein, die 's anderendaags te Breda stierf. Een andere keer sloeg de
hongersnood genadeloos toe, zoals dat nog in 1847 te Weelde het geval was. Strenge winters, zware
onweders vergezeld met hagelslag en droge zomers brachten grote schade aan de gewassen aan.
Het jaar 1723 was buitengewoon droog en heet: de zon verzengde de rogge in de aren; de hitte
verschroeide het gras. Op 5 juni 1737 werd Weelde door een geweldige hagelslag geteisterd. Niet
minder dan 16.425 roeden (54 ha en 75a) werden door het ontij vernield. De winter van 1740 was
buitengewoon streng. De vorst was in de Kempen zo hevig dat kinderen in de wieg doodvroren. De
groenten leden door de vorst grote schade zodat de prijzen de pan uitrezen.
Het meest van al echter waren onze voorouders beducht voor de gevreesde epidemieën zoals rode
loop (dysenterie), cholera, difterie, pokken, melaatsheid en de pest. Dergelijke epidemieën werden