Weelde Toen en Nu - Heemkundekring Nicolaus Poppelius

hij dan op alle mogelijke punten. We wisten dan, dat er iets aan de hand was en alle jonge gasten
zochten een goed heenkomen.
Een telefoontje uit het Hondskot
We werden ook wel eens op een andere manier gewaarschuwd voor Duitsers op de tram. Er werd dan
gebeld vanuit café Het Hondskot, dat lag aan de ingang van het kasteel te Turnhout. We kregen dan
bijvoorbeeld de boodschap, dat de tram vier pakken planten meebracht. Onmiddellijk daarna zag je
dan overal meisjes de straat oversteken om de jongemannen te waarschuwen dat er vier Duitse
controleurs met de tram meekwamen.
Ze waren niet dom
U ziet wel dat we in Weelde niet door één gat te vangen waren. Ik zal u daar eens een paar
voorbeelden van geven op een geheel ander gebied. U hebt misschien wel eens gelezen, dat de
inwoners van Weelde en Poppel in de tijd van het hertogdom Brabant verplicht waren om te werken
aan de vestingen van Antwerpen en aan de dijken in de Meierij van Den Bosch. In de veertiende eeuw
werden die verplichtingen beperkt tot het onderhoud van de Rovertsebrug. In de tijd van Napoleon
moesten de mensen van Weelde gaan helpen bij de aanleg van de weg Antwerpen-Turnhout, maar
weer beriepen de Weeldenaren zich toen op het feit dat ze de Rovertse brug moesten onderhouden
en weer werden ze ontslagen van hun verplichting om te werken aan de weg Antwerpen-Turnhout.
Poppel was in die tijd al lang van Weelde afgescheiden. De Weeldenaren zeiden daarom toen ze aan
de Rovertse brug zouden moeten gaan werken: "Nee, nee, Poppel is afgescheiden, dus Poppel moet
haar brug zelf maar onderhouden". Het gevolg was dat ze in Weelde noch aan de brug werkten, noch
aan de weg.
Hij trok zijn plan
Een ander voorbeeld waaruit blijkt dat we ons gemakkelijk uit een noodsituatie kunnen redden is het
volgende. In vroegere jaren konden de meeste mensen lezen noch schrijven; ook de burgemeester
niet. Op een goede dag moest de bisschop in Weelde worden ontvangen. Op de schouders van de
eerste burger rustte de taak om de monseigneur te ontvangen. De pastoor of de onderwijzer had voor
de burgemeester een mooie speech opgeschreven en die had de burgemeester van buiten geleerd,
want lezen kon hij niet. Daar kwam de bisschop. Onze burgemeester kreeg het er warm van en hij
voelde de zenuwen in zijn buikske kriebelen. Hij pakte zijn papier om op een deftige manier de speech
zogenaamd te gaan voorlezen. Door zijn nervositeit liet zijn geheugen hem in de steek. Misschien dat
de H.Geest op dat moment medelijden met hem kreeg, want plotseling begon er bij hem een lichtje te
branden. "Och mijnheer de monseigneur", zei onze burgemeester, "Naw hem ik toch mijnen bril
vergeten. Mer wette we, leest het thuis mer 'ns op oew gemakske, get tuis toch teit genoeg", en hierop
overhandigde hij zijn papier aan de monseigneur.
Smokkelaars
Ook onze smokkelaars hebben zich altijd goed uit de moeilijkheden weten te redden. Wat werd er
allemaal gesmokkeld? Wel, naar Nederland vooral tabak. In Nederland zeiden ze: "Zolang er in België
gras groeit, zolang zullen we in Nederland shag roken". Vanuit Nederland werden boter, graan en
rode kolen (de lastigste vracht) meegenomen. In de oorlog brachten ze zelfs Franse krijgsgevangenen
mee die uit Duitsland gevlucht waren. Het toppunt van de smokkel was wel de smokkel van een
smokkelaar. Dat zat zo. Een smokkelaar was in het gasthuis terecht gekomen, nadat hij was
aangeschoten. Zijn makkers hebben hem toen van bed gehaald en uit het gasthuis gesmokkeld. Met
de oprichting van de Benelux ging de echte smokkel tot het verleden behoren en kwam er een einde
aan een illegale broodwinning die door de grensbewoners moreel als legaal was aanvaard. Voor velen
was het een passie, te vergelijken met die van een stroper die het stropen niet kan laten.
Onze broodwinning
Behalve de smokkel hadden de Weeldenaren ook broodwinningen die echt legaal waren. Van
oudsher vormden we een echte landbouwgemeenschap, maar ook op andere manieren verdienden