Descarga en formato PDF (3,8 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Lexicoloxía, lexicografía e onomástica
tela, 16-20 de setembro de 1996), III, Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega /
Instituto da Lingua Galega, [2004]:589-626. | [Ed. facs. en liña n.v.]: Santiago de Compostela,
Consello da Cultura Galega, [2006], , [Formato: PDF], [Consulta: 09/06/2006].
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. sincrónico | 4. c | 5. lingua escrita: lingua literaria
Estudo léxico-semántico do galego empregado no poemario Codeseira de José Crecente Vega (1896-
1948), a partir da 2ª ed. de 1965. Analízanse detalladamente os castelanismos, popularismos, hipergaleguismos
e semicultismos presentes na obra, así como a ortografía. Inclúese un “Anexo” (p. 599-626)
cun glosario exhaustivo de 1.071 entradas, onde se marcan tipograficamente as formas populares ou
dialectais e as voces consideradas galegas. Ademais da categoría gramatical, dáse en cada entrada a
correspondencia na lingua estándar actual e un exemplo explicativo.
165. Corral Díaz, Esther: “Pero sei que me quer matar... aquel matador: A conceptualización
de matar no Cancioneiro da Ajuda“, en O Cancioneiro da Ajuda, cen anos despois: Actas do
Congreso realizado pola Dirección Xeral de Promoción Cultural en Santiago de Compostela e na
Illa de San Simón os días 25-28 de maio de 2004, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia,
Consellería de Cultura, Comunicación Social e Turismo, 2004:261-276 (= Colección de difusión
cultural; 41).
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. sincrónico e diacrónico | 4. m | 5. lingua escrita: lingua literaria
Estuda a secuencia sémica de matar, estreitamente relacionada coa morte por amor, o topos máis estendido
na Idade Media. No Cancioneiro da Ajuda, códice en que se centra a análise, hai máis de 80
cantigas que conteñen a palabra morte ou algunha forma do paradigma do verbo morrer. A orixe do
termo é escura: Carolina Michaëlis propuxo o ár. MATE «morto», mentres que Joan Coromines e Ramón
Lorenzo inclínanse por un derivado de MATTUS «entorpecido», rexeitando a derivación a partir do lat.
MACTARE «sacrificar», por motivos fonéticos, e do persa MÂT, por razóns históricas. O derivado matador
só se rexistra na produción lírica nunha cantiga de Nuno Fernandez Torneol, fronte á prosa medieval,
en que a autora o sinala como vocábulo de uso frecuente. Por outra lado, desenvolve unha análise das
frecuencias e as preferencias de cada autor, que serve tamén para deseñar unha cronoloxía aproximada
do uso do mencionado tópico por parte dos trobadores da escola galego-portuguesa e unha
localización xeográfica destes. A estudosa explica que o uso abusivo de morrer (e sinónimos como
prender / sofrer morte) e morte afectou ao sentido orixinal, chegando ás veces a ser empregado como
sinónimo de amar. O baleiro sémico deixado por morrer foi entón enchido por matar, que enfatizaba
o concepto de morte e as súas causas. No plano semántico explicítanse os diversos valores expresados
por matar: 1) en alternancia paralelística con morrer; 2) cun funcionamento próximo á hiperbolización
de morrer; 3) suplindo a morrer coa finalidade de enfatizar esa morte e o que o suxeito lírico quere
expresar. En canto ao axente, a autora sinala, por orde de frecuencia, o Amor, a dama amada, Deus, o
propio trobador que é vítima do seu amor e, por último, os chamados cousidores ou miscradores. Para
concluír, destaca a frecuencia con que matar se insire en períodos negativos.
166. Crespo García, Begoña: “A Note on companage-compango/broth-broza“, en Elsa González-Álvarez
e Andrew Rollings (eds.), Studies in Contrastive Linguistics: Proceedings of the 3rd
International Contrastive Linguistics Conference (Santiago de Compostela, September, 2003),
Bibliografía analítica da lingua galega (2004) 105