Descarga en formato PDF (3,8 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Traballos xerais e obras de consulta
Relatorio presentado no Colóquio Dona Carolina Michaëlis e os estudos filológicos em Portugal no começo
do século XX, desenvolvido o 18 de outubro de 2002 no Instituto Iberoamericano de Berlín, en colaboración
coa Facultade de Letras da Universidade de Coímbra. O traballo comeza por situar a Carolina
Michaëlis en relación coas ideas e escolas lingüísticas do seu tempo, para logo pasar a amosar as ideas
lingüísticas que a ilustre filóloga alemá-portuguesa desenvolve nos seus Studien zur Romanischen Wortschöpfung
(1876, vid. BILEGA 7145). O autor xulga este traballo como “obra de maior interesse, e isso por
dois motivos: os estudos dão uma imagem das ideias linguísticas de Carolina Michaëlis antes da sua ida
a Portugal. Eles mostram uma Carolina Michaëlis pouco dependente dos rumos principais da Linguística
Comparada da época, antes mais virada às ideias do Romantismo alemão ou da emergente escola social
em França. Além disso, é uma obra muito preciosa para o estudo da história da linguística do século XIX
e para se detectarem os laços entre os grandes mestres, centros e escolas de Berlim, Paris, Bona e Coimbra,
que mais tarde e até à sua morte, se tornará a pátria científica de Carolina Michaëlis” (p. 80).
73. Varela Jácome, Benito: “Cartas de Saco y Arce a Murguía”, BCPMHAOr, XVII/3,
1951:237-243. | [Ed. facs. dix.]: [Ourense], Grupo Marcelo Macías de colaboradores do Museo
e Arquivo Provincial de Ourense / Xunta de Galicia, Consellería de Cultura, Promoción
Social e Turismo, Dirección Xeral de Promoción Cultural, [2004], 1 DVD-ROM (= Patrimonio
bibliográfico de Galicia. Serie facsimilar; 1).
1. divulgación/opinión | 2. ámb. galego
Ofrece a transcrición de catro cartas dirixidas por Juan Antonio Saco y Arce a Manuel Martínez Murguía.
Nelas, por un lado, intercambian diferentes referencias bibliográficas de interese para ambos e,
por outro, manteñen, a propósito da publicación por parte de Saco da súa Gramática gallega (1868,
vid. BILEGA 1019), un distendido debate acerca do galego empregado por ambos. Así, na primeira
carta Saco pídelle que interceda por el ante Rosalía de Castro para que esta lle ceda dúas poesías. Na
segunda, Saco, contrario á opinión de Murguía de seren o galego de Santiago ou de Lugo máis puros,
mantén a súa posición de escoller o galego de Ourense para elaborar a gramática; se ben admite que o
galego de Lugo e Santiago sexan máis cultos, cre natural empregar a lingua usada no lugar onde naceu
e habita. Na terceira carta, Saco elabora unha listaxe de características que definen a pureza do galego;
así, non crendo que a semellanza nin co portugués nin co castelán sexan criterios válidos, avoga pola
necesidade de primar aquelas formas que teñan sufrido un desenvolvemento progresivo atendendo
a leis propias. O galego de Ourense é, desde este punto de vista, máis puro, dado o maior emprego
de locucións distantes do castelán e do portugués (il, iste ou calzós). Na cuarta carta, Saco responde
ás preguntas formuladas por Murguía verbo da localización xeográfica de certas obras manuscritas do
escritor Vicente Feijóo Montenegro [P.M.F.].
74. Vilanova, Alberto: “Gallegos olvidados: Vida y obra de Saco y Arce”, BCPMHAOr, XI/232,
1937:155-164. | [Ed. facs. dix.]: [Ourense], Grupo Marcelo Macías de colaboradores do Museo
e Arquivo Provincial de Ourense / Xunta de Galicia, Consellería de Cultura, Promoción
Social e Turismo, Dirección Xeral de Promoción Cultural, [2004], 1 DVD-ROM (= Patrimonio
bibliográfico de Galicia. Serie facsimilar; 1).
1. investigación | 2. ámb. galego
Traballo biográfico en que se repasa brevemente a contribución de Juan Antonio Saco y Arce (1835-
1881) á filoloxía, poesía e etnografía galegas.
64 Bibliografía analítica da lingua galega (2004)