Descarga en formato PDF (3,8 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Lexicoloxía, lexicografía e onomástica
vunha, A 171 / B 322 (Inc.: Desmentido m’ á ‘qui un trobador) de Johan Soarez Coelho, B 1181 / V 786 (Inc.:
Joan Soares, de pran as melhores) de Juião Bolseiro, B 1481 / V 1092 (Inc.: Joan Soárez, pero vós teedes) de
Airas Perez Vuitoron, B 1501 (Inc.: Par Deus, Lourenço, mui desaguisadas) de Johan Garcia de Guilhade,
V 1024 (Inc.: Joan Garcia tal se foi loar) de Johan Soarez Coelho, V 1022 (Inc.: Quen ama Deus, Lourenç’,
ama verdade) de Johan Soarez Coelho, V 1023 (Inc.: Dom Vuitoron, o que vos a vós deu) de Johan Soarez
Coelho, V 1025 (Inc.: Martin Alvelo) de Johan Soarez Coelho. Da análise das cantigas conservadas, Carolina
Michaëlis deduce a perda de textos que completarían a serie. Dos sentidos apuntados para a
voz ama [1) «ama de leite ou muller que criaba aos nenos»; 2) «gobernanta da familia e representante
práctica da dona da casa»; 3) «dona da casa»], analiza os que posúe na lírica trobadoresca, a situación
social desa muller e as relacións que mantiña con diversos estamentos. Ângela Correia [“O outro nome
da ama - uma polémica suscitada pelo trovador Joam Soares Coelho” (1996)] nega a posibilidade de
considerar a ama como muller de condición humilde, pois Soarez Coelho recurriría á relación pseudoetimolóxica
que se estableceu entre AMMA «macho» (sobrenome documentado para algúns membros
da familia real) / AMA (do verbo amar) / AMA «criadora, educadora». Outros trobadores empregaríanna
especialmente no último sentido, permitindo xogos de equívoco. Nun último apartado, explica os intentos
de Carolina Michaëlis de establecer unha cronoloxía para este ciclo, baseándose sobre todo na
datación dos propios autores. A autora conclúe que todos os estudos elaborados sobre o ciclo da ama
toman como punto de partida o traballo elaborado pola filóloga alemá-portuguesa.
Vid. tamén as entradas 138, 159-1, 159-2, 316, 479, 563-2, 597, 618-1.
418 Traballos non lingüísticos con información léxica
4181 Etnografía e antropoloxía
178. Bas López, Begoña: “Apuntes sobre denominación, propiedade, oficio e historia dos
muíños de Galicia”, en Mariló Fernández Senra e Xulio Fernández Senra (coords.), I Congreso
de Patrimonio Etnográfico Galego «In memoriam Xaquín Lourenzo Fernández Xocas»: Actas,
Ourense, Deputación de Ourense, [2004]:71-80.
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. sincrónico | 4. c
Estudo dos muíños en que se recolle léxico relacionado coa construción, os labores, os tipos de fariña,
etc. Entre outras voces, inclúe as seguintes: aceña, molín, muíños tarrulos, óleo, farelo, ir por turdo.
179. Caseiro Nogueiras, Delfín: “Xoaquín Lorenzo Fernández e o cantigueiro popular”,
Raigame, 19, 2004:75-91, il. | [Ed. facs. en liña n.v.]: [Ourense], Deputación Provincial, [s.d.],
, [Formato: PDF], [Consulta: 23/06/2006].
1. investigación | 2. ámb. galego | 4. c
O autor avalía a importancia do Cantigueiro popular da Limia Baixa (1973, entrada 303) de Xaquín Lorenzo
Fernández (1907-1989) e salienta o seu interese pola recolla do folclore popular galego. Estúdanse os
temas que se abordan nas cantigas recollidas e a forma, así como os recursos literarios que amosan.
Bibliografía analítica da lingua galega (2004) 111