Descarga en formato PDF (3,8 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Lingüística histórica e crítica textual
circunstancias externas de cada comunidade lingüística constitúe o punto de partida para describir a
súa evolución ao longo da historia. Comeza por sinalar os aspectos comúns da historia de ambas as linguas
na Idade Media, especialmente no referido aos seus contactos co normando/francés e o castelán,
respectivamente. Logo describe a traxectoria tan diverxente das dúas linguas, precisando o comportamento
lingüístico dos principais estratos sociais. Por último, explora os efectos do bilingüismo e a
diglosia sobre o inglés e o galego, tratando de ilustrar a gran influencia que os factores externos exercen
sobre a correspondente comunidade lingüística. A análise comparativa aquí desenvolvida amosa
que o estatus dun sistema lingüístico pode verse alterado pola influencia de certos acontecementos
decisivos, pero tamén que factores sociais e acontecementos históricos semellantes poden provocar, a
longo prazo, efectos sociolingüísticos diverxentes en diferentes comunidades.
539-2. Fernandes Garcia, Carme / Rodrigues Fagim, Valentim: “História funcional do
valenciano: valoração sócio-linguística em relação com o caso galego”, en Rosario Álvarez
Blanco, Francisco Fernández Rei e Antón Santamarina (eds.), A Lingua Galega: historia e actualidade:
Actas do I Congreso Internacional (Santiago de Compostela, 16-20 de setembro de
1996), I, Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega / Instituto da Lingua Galega,
[2004]:225-235. | [Ed. facs. en liña n.v.]: Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega,
[2004], , [Formato:
PDF], [Consulta: 13/01/2005].
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. diacrónico | 4. mec
Repaso histórico do proceso evolutivo do galego en comparación co do valenciano co obxectivo de
comprobar cal foi a posición funcional destas dúas variedades románicas fronte aos outros romances
do seu contorno e de establecer, dende posicións reintegracionistas, a vía máis axeitada para garantir
a sobrevivencia do galego, dando por suposto que “obviando os casos minoritários de linguas por
distanciamento (v.g. o euscara frente ao castelhano e francês ou o gaélico frente ao inglês), à hora de
delimitarmos linhas fronteiriças entre variedades duma mesma família linguística estamos totalmente
perdidos. A delimitação entre língua dialecto ou se se prefere entre língua variedade reduze-se por
parte dos utentes a um maximizar ou minimizar diferenças. Só assim se explica que perante uns mesmo
dados linguísticos, uns vejam duas linguas e os outros uma só” (p. 234). Esta comparación permite
comprobar “que as semelhanças formais dos dous sistemas guardan fortes similitudes de fundo, atingindo
tanto o plano sócio-linguístico como histórico” (p. 225).
540. Freixeiro Mato, Xosé Ramón: “O galego na Idade Media. Setecentos anos como lingua
normal da Galiza”, Terra e Tempo, 2ª época, 1, 1995:24-35. | [Reed.]: en Pensar en Galiza:
Antoloxía posíbel de colaboracións publicadas na última etapa do Terra e Tempo, Santiago de
Compostela, Edicións Terra e Tempo, 2004:9-24.
1. divulgación/opinión | 2. ámb. galego | 3. diacrónico | 4. pme
Ofrece unha síntese da historia externa da lingua galega na época medieval (dende o ano 800 ata o
1500), época en que “o galego vive en plena normalidade como lingua común e única de todos os
habitantes” (p. 23), agás certas excepcións. Data o comezo do desenvolvemento do galego arredor do
século IX d.C., como consecuencia da evolución do latín vulgar traído polos soldados romados ao redor
do 197 a.C., que acaba superpoñéndose ás distintas falas da zona. No tocante ao nome da lingua, aínda
que “nun primeiro momento se debe chamar con propiedade galego, por ter a súa orixe na Gallaecia,
Bibliografía analítica da lingua galega (2004) 259