Descarga en formato PDF (3,8 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Dialectoloxía e sociolingüística
Recs.: Antón Santamarina, Grial, XLI/158, 2003:123-124 | Serafín Alonso Pintos, Cadernos de Lingua, 25,
2003:143-144 [143] | José Enrique Gargallo Gil, Estudis Romànics, XXVI, 2004:298-301 [300] | Francisco
Gago-Jover, RPh, 57, Spring 2004:403-407 [405-406].
Vid. tamén as entradas 28, 156, 298, 311, 319, 323, 405.
513 Traballos xerais sobre fenómenos dialectais
309. Álvarez Blanco, Rosario: “Oficios públicos e labores domésticos: os teceláns e as tecedeiras”,
en Ana Isabel Boullón Agrelo (ed.), Novi te ex nomine: Estudos filolóxicos ofrecidos
ao Prof. Dr. Dieter Kremer, [A Coruña], Fundación Pedro Barrié de la Maza, [2004]:41-58, 1
mapa (= Biblioteca Filolóxica Galega / Instituto da Lingua Galega).
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. sincrónico e diacrónico | 4. pmec | 5. lingua oral/escrita: inf. diatópica
A distinción entre teceláns e tecedeiras permite analizar as distintas denominacións que reciben as
mulleres que tecen no territorio lingüístico galego. Na actualidade distínguense tres áreas: 1) Tecedeira,
que ocupa a metade sur de Galicia, é unha voz formada a partir do verbo tecer + o sufixo -deira; esta
forma está pouco documentada na época medieval e o emprego do sufixo ten en galego “un marcado
carácter dialectal, que podemos definir como auriense” mais só para o feminino, xa que a forma maioritaria
masculina era tecelán; 2) Tecedora, que ocupa toda a fronteira oriental e deriva do verbo tecer
+ o sufixo -dor; antigamente presentaba sincretismo xenérico e só a partir do séc. XIV comezou a empregarse
a oposición xenérica por medio de -dor / -dora; 3) A forma tecelana, tipicamente coruñesa , é
tardía e créase “a partir de tecelán [...] polo procedemento regular de engadir un /a/” (p. 55); esta forma
rexístrase en documentos da actual zona de tecedeira e semella que o emprego dunha ou outra indicaría
se se trataba dunha ocupación doméstica ou dunha actividade profesional. A distribución actual
das tres formas débese, segundo a estudosa, ao “cruzamento de procesos lingüísticos de distinto tipo”
(p. 56), como a variación diatópica -dor(a) / -deira, o cambio morfolóxico dos substantivos femininos
atemáticos en -dor ou a necesidade de distinguir entre masculino e feminino.
310. Boullón Agrelo, Ana Isabel: “Onomástica e dialectoloxía: A propósito de raposo e golpe“,
en Rosario Álvarez, Francisco Dubert García e Xulio Sousa Fernández (eds.), Dialectoloxía
e léxico, Santiago de Compostela, Instituto da Lingua Galega / Consello da Cultura Galega,
Sección de Lingua, 2002:115-136, 3 mapas (= Colección Base). | [Ed. facs. en liña n.v.]: Santiago
de Compostela, Consello da Cultura Galega, Sección de Lingua, [2004], , [Formato: PDF], [Consulta:
22/12/2004].
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. sincrónico e diacrónico | 4. mc | 5. lingua oral/escrita: inf. diatópica
Relatorio presentado no Simposio Dialectoloxía e Léxico, celebrado en Santiago de Compostela durante
a primavera de 2001. Para exemplificar as distintas posibilidades de aproveitamento histórico do
material dialectal e onomástico escóllense os ítems léxicos golpe / raposo, que designan o mesmo
animal e que representan un caso de cambio lingüístico, pois a forma golpe (golpello / golpella desapareceron
totalmente) está en claro retroceso fronte á máis innovadora raposo. Primeiramente foron
Bibliografía analítica da lingua galega (2004) 161