Descarga en formato PDF (3,8 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Lexicoloxía, lexicografía e onomástica
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. sincrónico | 4. c | 5. lingua escrita: lingua literaria
Estudo dos antropónimos empregados por Manuel Curros Enríquez na súa obra poética. En xeral, trátase
de antropónimos referidos a persoeiros da cultura galega (escritores, políticos, etc.) a través dos
cales se pode “observar un claro posicionamento ideolóxico do autor a favor das ideas defensoras da
nosa identidade” (p. 248). Desde o punto de vista formal, emprega os plurais dos antropónimos con
función enfática e non utiliza o artigo ante o nome, posiblemente porque o considerase un vulgarismo,
tal e como acontece no castelán.
290. Nogueira Pereira, María Xesús: “Achegamento á onomástica na narrativa galega de
Álvaro Cunqueiro”, en Rosario Álvarez Blanco, Francisco Fernández Rei e Antón Santamarina
(eds.), A Lingua Galega: historia e actualidade: Actas do I Congreso Internacional (Santiago de
Compostela, 16-20 de setembro de 1996), III, Santiago de Compostela, Consello da Cultura
Galega / Instituto da Lingua Galega, [2004]:637-649. | [Ed. facs. en liña n.v.]: Santiago de
Compostela, Consello da Cultura Galega, [2006], , [Formato: PDF], [Consulta: 09/06/2006].
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. diacrónico | 4. c | 5. lingua escrita: lingua literaria
Reflexión sobre algúns aspectos do labor desenvolvido por Álvaro Cunqueiro (1911-1981) na elaboración
do riquísimo repertorio de nomes de persoa (reais ou inventados por el) que se acha na súa obra
narrativa galega e que amosa a grande importancia que o escritor mindoniense lle outorgou a esta
dimensión da creación literaria. O estudo baséase na construción previa dunha base de datos en que a
autora recolleu os cerca de mil antropónimos que aparecen no corpus, xunto con diversos elementos
de información sobre os mesmos (a lingua en que supostamente se expresa o antropónimo, as características
das fórmulas, os datos sobre os personaxes a que corresponden, o discurso metaonomástico,
etc.). Nos relatos curtos Cunqueiro “recorre habitualmente a un sistema antroponímico galego, a
non ser naqueles casos nos que se pretende marcar, por determinadas circunstancias, algún trazo do
personaxe. Por outra banda, nestas obras desenvólvese un discurso metaonomástico particular” (p.
639); neles é frecuente a fórmula constituída por un nome propio seguido dun sintagma preposicional
con información relativa á toponimia (Coxo de Entrebo, Lamego de Mouriz) ou á familia (Jovita de
Andrés, Manuel do Areeiro); tamén é frecuente a fórmula constituída por substantivo + adxectivo que
expresa idade ou condición (Puga Vello, Pedro Bravo). Nos relatos longos “[o] inventario de nomes [...]
ten un carácter moito máis heteroxéneo, ó depender directamente dos eixes temáticos das distintas
obras” (ibid.); ademais, “nestas obras hai un maior predominio de antropónimos alleos ó noso sistema
onomástico, integrados por veces mediante curiosos procedementos” (ibid.) que a autora trata de
identificar (sen pretender unha clasificación exhaustiva) co obxectivo de determinar “as verdadeiras
dimensións da creatividade do escritor de Mondoñedo no seu traballo lingüístico” (p. 641).
291. Palacio Sánchez, Antón: “Os sobrenomes como materia literaria en Cunqueiro”, en
Ana Isabel Boullón Agrelo (ed.), Novi te ex nomine: Estudos filolóxicos ofrecidos ao Prof. Dr.
Dieter Kremer, [A Coruña], Fundación Pedro Barrié de la Maza, [2004]:519-540 (= Biblioteca
Filolóxica Galega / Instituto da Lingua Galega).
1. investigación | 2. ámb. galego | 3. sincrónico | 4. c | 5. lingua escrita: lingua literaria
Estudo dos sobrenomes empregados por Álvaro Cunqueiro (1911-1981) na súa produción literaria.
Saliéntase o interese do autor mindoniense pola etimoloxía, xa que constantemente se detén a expli-
152 Bibliografía analítica da lingua galega (2004)