Descarga en formato PDF (3,8 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Lingüística histórica e crítica textual
6 Lingüística histórica e crítica textual
61 Gramáticas históricas e outros estudos globais
520. Castro, Ivo: Introdução à História do Português: Geografia da Língua. Português Antigo,
Lisboa, Colibri, 2004, 159 p., 4 mapas.
1. investigación | 2. ámb. portugués | 3. diacrónico | 4. pme
Manual que ofrece unha caracterización histórica externa e interna do portugués antigo. Comeza cunha
introdución sobre a formación da lingua na Gallaecia Magna e a súa extensión posterior cara ao sur
e logo cara a outros continentes (América, África e Asia). En canto á área lingüística galego-portuguesa
dentro da Romania, indica que forma un “continuum linguístico que permite a quem se deslocar de um
extremo a outro do território ir sucessivamente atravessando regiões dialectais diferenciadas de modo
gradual” (p. 19) e ofrece unha descrición contrastiva das características do galego e do portugués actuais.
No cap. III (“Português antigo”, p. 83-154) presenta a situación da lingua dende a súa formación
ata principios do séc. XV, indicando as fontes escritas (literarias e non literarias) con que contan os
estudosos para describila. Logo, o autor utiliza algunhas das fontes non literarias máis antigas como
punto de partida para caracterizar esta fase inicial do galego-portugués, principalmente o Testamento
de Afonso II de 1214 (IAN/TT, Mitra de Braga, caixa 1, doc. 48 e Arquivo da Catedral de Toledo, ms.
2.4.B6) e a Noticia de Torto de ca. 1214-1216 (IAN/TT, Mosteiro de San Salvador de Vairão, mazo 2, doc.
40). No que respecta ao Testamento de Afonso II contrasta a copia conservada en Lisboa coa conservada
en Toledo, indicando as principais diferenzas entre ambas as dúas, e nas p. 126-142 desenvolve un
comentario lingüístico do doc., analizando as seguintes formas: en’o, Deus, eu, don, gracia, seendo, sano,
dia, mia, proe, mãda, depos / depois, sten, folgãcia, filio, infante / ĩfante, Sancho / Sãcio, ei, agia / aia, entegramente
/ enteiramente, semmel / semel, reuora, segia / seia, sa / sua, madre, ata, beigio / beio, recebia
/ receba, rogoli / pregoli, remaserũ / remaserum. A análise da Noticia de Torto (p. 142-154) é máis breve,
limitándose “a alguns aspectos, como sejam a estrutura do texto, certas particularidades da escrita e
um pouco de grafemática” (p. 147).
Recs.: José Luis Ramírez Luengo, Moenia, 11, 2006:499-502.
62 Orixe e formación do galego
521. Amor Ruibal, Ángel: “La lengua gallega y su léxico etimológico”, Faro de Vigo, 1-I-1927.
| [Reed.]: Grial, VII/25, 1969:354-359. | [Reed.]: en José Leonardo Lemos Montanet, «Obra
viva» de Ángel Amor Ruibal, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, Consejo Superior de
Investigaciones Científicas, Instituto de Estudios Gallegos «Padre Sarmiento», 2004:287-295
(= CEG. Anexo; XXXII).
1. divulgación/opinión | 2. ámb. galego | 3. diacrónico | 4. mec
Bibliografía analítica da lingua galega (2004) 251