Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa
Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa
Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Eufemizmy i dysfemizmy w recenzjach filmowych<br />
119<br />
– wyraz, wyra¿enie lub zwrot uznane za eufemizm wzbudzaj¹<br />
pozytywne lub neutralne konotacje. Kierunek wartoœciowania<br />
przebiega od negatywnego (verbum proprium) przez neutralny<br />
do pozytywnego lub od neutralnego do pozytywnego. W rezultacie<br />
wyraz (wyra¿enie), bêd¹cy eufemizmem, jest albo neutralny,<br />
albo nacechowany pozytywnie”.<br />
Dysfemizm (zwany równie¿ kakofemizmem) jest przeciwieñstwem<br />
eufemizmu. Jak podaj¹ Keith ALLAN i Kate BURRIDGE (1991:<br />
26–27), „jest to wyra¿enie o obraŸliwych konotacjach w stosunku<br />
do »okreœlanego« i/lub odbiorców”. U¿ywamy ich, jak podaj¹ autorzy,<br />
„gdy mówimy o swoich przeciwnikach, sprawach, w stosunku<br />
do których chcemy wyraziæ dezaprobatê oraz sprawach, których<br />
znaczenie chcemy pomniejszyæ”. Dysfemizmy, w przeciwieñstwie<br />
do eufemizmów, s¹ stosowane w celu przedstawienia obiektu w gorszym<br />
œwietle.<br />
Funkcja krytyczna, jak¹ pe³ni recenzja, sprawia, ¿e gatunek ten<br />
wydaje siê znakomitym materia³em do wykorzystania mo¿liwoœci,<br />
jakie stwarzaj¹ eufemizmy i dysfemizmy. Decyduj¹c siê na wybór<br />
eufemizmu lub dysfemizmu w wypowiedzi, recenzenci nadaj¹ swoim<br />
opiniom z góry zamierzony wydŸwiêk. W pierwszym wypadku<br />
d¹¿¹ do z³agodzenia wypowiedzi, nadania jej dodatniego lub neutralnego<br />
zabarwienia emocjonalnego, w drugim – do wywo³ania<br />
ujemnych skojarzeñ, wzmocnienia si³y wypowiedzi.<br />
Przytoczone tu przyk³ady pochodz¹ z dzia³u „Recenzje”, a opublikowane<br />
zosta³y w 2005 roku w magazynie „Film”. Wybrano je<br />
subiektywnie w celu zaprezentowania mo¿liwoœci wzbogacenia tekstu<br />
przy u¿yciu s³ów czy wyra¿eñ powszechnie znanych, a jednak<br />
w danym tekœcie wyj¹tkowych. K. Allan i K. Burridge zwrócili<br />
w swojej pracy uwagê, i¿ ostatecznie to kontekst decyduje o tym,<br />
czy coœ jest eufemizmem, dysfemizmem czy wyra¿eniem neutralnym.<br />
Poza charakterystycznymi dla recenzji fragmentami oceny<br />
filmów przytoczono równie¿ przyk³ady, w których pokrótce omówiono<br />
fabu³ê filmu.<br />
Robert De Niro by³ ca³kiem zabawny, a Ben Stiller nie tak<br />
fatalny jak zazwyczaj. (...) Robert De Niro zgrywa siê w bar-
Change language