Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

226 DAGMARA JEZIERSKA
Wyniszczona wojnami Polska nie mia³a wprawdzie co jeœæ
i w co siê ubraæ, ale ¿y³a jeszcze resztkami rokokowej spuœcizny,
której w sam raz na tyle wystarczy³o, aby ubarwiæ ¿ycie warszawskiej
society i spêdziæ nudê z czo³a podporucznika o szafirowych
oczach.
(WASYLEWSKI, 1920)
Nastêpnie ods³ania³ niemal krok po kroku prywatne ¿ycie poety,
który – posiada³ nie tylko talent twórczy, ale równie¿ niezwyk³¹
si³ê przyci¹gania „fatalnych” kobiet. Dziêki jednej z nich, Zofii
Ruciñskiej, cierpi¹cej „na akcesy niemi³osiernie mêcz¹cych paroksyzmów,
innymi s³owy – na histeroepilepsjê” (WASYLEWSKI, 1920),
pojawi³a siê w biografii Malczewskiego kwestia tak zwanego magnetyzmu
– s³ynnego „wynalazku” wiedeñskiego lekarza 2 . Okaza-
³a siê ona na tyle powa¿na, ¿e przedwczesna œmieræ poety wynika³a
z fascynacji p³ci¹ piêkn¹ i nast¹pi³a na skutek eksperymentów
psychoterapeutycznych!
¯ycie wieszczów – nie zawsze us³ane ró¿ami
Innym w¹tkiem z krêgu uczuæ by³a sprawa niew¹tpliwie g³oœnego
romansu Zygmunta Krasiñskiego z Delfin¹ Potock¹. Wasylewski
dokona³ tu bardzo ciekawego zabiegu: przy minimalnym komentarzu
i maksymalnej iloœci materia³u Ÿród³owego (listów) pozwala
czytelnikowi œledziæ rozwój sytuacji nie tylko z punktu widzenia
nieszczêœliwego kochanka, ale tak¿e poprzez opinie jego bliskich.
2 Magnetyzm – w³aœciwie „magnetyzm zwierzêcy”, zwany te¿ mesmeryzmem
od nazwiska swego twórcy, lekarza wiedeñskiego F.A. Mesmera (1734–
1815), by³ teori¹ fizykalno-medyczn¹, popularn¹ na prze³omie XVIII i XIX wieku.
Fenomen magnetyzmu i modne podówczas eksperymenty magnetyzerskie
zajmowa³y umys³y w ca³ej nieomal Europie, staj¹c siê jednym z ubocznych
zjawisk towarzysz¹cych pocz¹tkom epoki romantyzmu (BACHÓRZ, KOWAL-
CZYKOWA, red., 1991: 526).