Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa
Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa
Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12 Jêzyk...<br />
Przyczyny utraty umiejêtnoœci pos³ugiwania siê jêzykiem<br />
177<br />
nieznacz¹cych s³ów (RIVERS, 1983: 72). Ta krótka charakterystyka<br />
jêzyka i tworzonych w nim wypowiedzi ma na celu skupienie uwagi<br />
na problemie, jakim jest zjawisko zu¿ywania siê jêzyka, bêd¹ce jedn¹<br />
z przyczyn utraty umiejêtnoœci pos³ugiwania siê nim. To niezwykle<br />
istotny problem, poniewa¿ nie mo¿na postrzegaæ jêzyka jedynie<br />
jako narzêdzia do porozumiewania siê, nie zwracaj¹c uwagi<br />
na zmiany, jakie w nim zachodz¹.<br />
Wed³ug Marii WYSOCKIEJ (1999: 423) zjawisko zu¿ywania siê jêzyka<br />
wi¹¿e siê z problemem utraty umiejêtnoœci pos³ugiwania siê<br />
nim, wystêpuj¹cym zarówno w sferze spo³ecznej, politycznej, jak<br />
i ³¹cz¹cym siê z okreœlonym stanem biologicznym danej osoby. Podstaw¹<br />
obni¿enia sprawnoœci stosowania okreœlonego jêzyka s¹:<br />
1. Utrata jêzyka (language loss): proces, którego przyczyn¹ mog¹<br />
byæ uszkodzenia mózgu (np. pacjenci cierpi¹cy na afazjê), czyli<br />
dolegliwoœci na tle neurologicznym, oraz problemy osób starszych,<br />
spowodowane przez ich wiek, m.in. zaburzenia mowy.<br />
Utrata jêzyka jest procesem nieodwracalnym – osoba cierpi¹ca<br />
na ni¹ traci zdolnoœæ pos³ugiwania siê jêzykiem b¹dŸ pewnymi<br />
jego aspektami.<br />
2. Zanik jêzyka (language atrophy): proces do pewnego stopnia<br />
odwracalny, wi¹¿¹cy siê ze œwiadomym zaprzestaniem u¿ywania<br />
przyswojonego wczeœniej jêzyka (np. wœród mniejszoœci etnicznych).<br />
3. Zu¿ywanie siê jêzyka (language attrition): skutek nadmiernego<br />
stosowania wybranych fragmentów systemu prowadz¹cy<br />
do spadku umiejêtnoœci jêzykowych (np. wœród nauczycieli jêzyków<br />
obcych).<br />
Procesów tych nie nale¿y ³¹czyæ ze sob¹, poniewa¿ nie wszystkie<br />
osoby cierpi¹ce np. na zanik jêzyka bêd¹ tym samym nara¿one<br />
na jego utratê. U¿ytkownik mo¿e, w pewnym stopniu, wp³yn¹æ<br />
na zjawisko zu¿ywania siê jego jêzyka, jeœli ma œwiadomoœæ u¿ycia<br />
pewnych form, ograniczaj¹c tym samym inne, gdy nie jest to<br />
skutek dolegliwoœci neurologicznych b¹dŸ starzenia siê. Jêzyk nie<br />
musi zatem ulec czêœciowemu lub ca³kowitemu zu¿yciu siê i nie<br />
musi zostaæ zast¹piony przez inny.
Change language