Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

132 ANNA GUZY
Uwa¿a siê, ¿e jedn¹ z dystynktywnych cech wyobraŸni twórczej
jest wewnêtrzna mowa, zwi¹zana z uwewnêtrznieniem zabawy
dzieciêcej. Wygotski twierdzi, ¿e twórcza wyobraŸnia bierze swój
pocz¹tek w twórczej aktywnoœci dziecka.
Jaki jest zwi¹zek pomiêdzy jêzykiem a dzieciêc¹ wyobraŸni¹?
Jaki jest poziom wyobraŸni twórczej oraz jêzyka mówionego dzieci?
By odpowiedzieæ na postawione pytania, przeprowadzi³am badania
w³asne. W eksperymencie 2 wziê³o udzia³ 22 uczniów z klasy
II szko³y podstawowej, w tym 7 dziewczynek oraz 15 ch³opców. Zadaniem
dzieci by³o narysowanie Trójk¹tnej bajki Danuty Wawi³ow 3 .
Nauczyciel kilkakrotnie czyta³ badanym jej tekst 4 . Efektem pracy
dzieci by³y wytwory plastyczne w postaci rysunków stworzonych
dowoln¹ technik¹. Po wykonaniu polecenia nauczyciela dotycz¹cego
stworzenia konkretyzacji plastycznej i po nadaniu jej tytu³u
uczniowie prezentowali swoje rysunki na forum klasy i opowiadali
o nich 5 .
2 Badanie zosta³o przeprowadzone we wrzeœniu 2006 roku w jednej ze szkó³
podstawowych w Zabrzu (trwa³o 2 jednostki lekcyjne).
3 Oto fragment bajki: By³a raz sobie ska³a / bardzo dziwna, TRÓJK¥TNA,
/ sta³ na tej skale pa³ac / bardzo dziwny, TRÓJK¥TNY. / W pa³acu tym na tronie
/ bardzo dziwnym TRÓJK¥TNYM / zasiada³ król w koronie / bardzo dziwnej,
TRÓJK¥TNEJ (...) / A¿ kiedyœ raz dworacy / na szczeroz³otej tacy / przynieœli mu
œniadanie wykwintne nies³ychanie – / a by³o to niedu¿e / zwyczajne jajko kurze,
/ bardzo dziwne, / OKR¥G£E! (...) I odt¹d sta³a ska³a / bardzo dziwna, OKR¥-
G£A / a na tej skale pa³ac / bardzo dziwny, OKR¥G£Y (...) (WAWI£OW 1980).
4 Podczas pierwszego czytania nauczyciel „zawiesza³ g³os”. Zadaniem
uczniów by³o dokoñczenie zdania, np.: By³a raz sobie ska³a / bardzo dziwna,
[zawieszenie g³osu – uczniowie zgaduj¹] TRÓJK¥TNA.
5 Wypowiedzi uczniów by³y rejestrowane w formie nagrania. Podczas ustnego
opisu obrazka wziêto pod uwagê nastêpuj¹ce elementy: A – Opis rysunku
dokonany w sposób ca³oœciowy. Rozpoczynaj¹cy siê od tytu³u, a nastêpnie ukazuj¹cy
pozosta³e jego elementy, B – Brak w opisie wskazania tytu³u obrazka
(w dowolnym momencie opisu), C – Nadmierne stosowanie deiksy (u¿ywanie
elementów deiktycznych tam, gdzie mo¿liwa by³a inna forma), D – Brak konkretyzacji
przestrzennej (sformu³owañ typu: na prawo, na lewo, z boku, itp.),
E – Opis lapidarny, krótki, jednozdaniowy lub ograniczaj¹cy siê wy³¹cznie
do podania tytu³u obrazka, F – Stosowanie du¿ej liczby przymiotników oraz
innych form gramatycznych, które ubarwiaj¹ opis, G – Stosowanie zdañ z³o-