Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

Sposoby wyra¿ania uczuæ w prozie Andrzeja Sapkowskiego...
219
Autor kreuje negatywny obraz przemocy:
– prezentuj¹c wizerunek bezbronnej, samotnej ofiary (tekst przypomina
dialog wewnêtrzny, g³ówna postaæ nie ma z kim podzieliæ
siê swoimi emocjami) na tle potê¿nego, bezlitosnego oprawcy:
jeŸdziec wielki, wydaje siê siêgaæ g³ow¹ ponad p³on¹ce dachy;
jeŸdziec spina konia (...) do ataku na bezbronn¹ sparali¿owan¹
ze strachu ofiarê. Ptak – a mo¿e rycerz – krzyczy, skrzeczy, strasznie,
okrutnie, triumfalnie;
– pokazuj¹c cywilizowany œwiat ludzi przez pryzmat zwierzêcej
drapie¿noœci i brutalnoœci: ryk po¿aru, wrzaski mordowanych ludzi;
p³omienie po¿era³y ciasno skupione strzechy domostw; odg³osy
zajad³ej walki; rycz¹ca czerwona œciana ognia;
– opisuj¹c przykre, bolesne i nieprzyjemne doznania zmys³owe:
szczêk stali; ³omot kling; wrzask; skok konia rwie do bólu; nogi
w bolesnym przykurczu; ramiê dusi, d³awi, boleœnie zgniata ¿ebra;
pióra bij¹ po twarzy;
– stosuj¹c s³ownictwo zwi¹zane z kategori¹ œmierci budz¹cej grozê,
strach, przera¿enie: konie przelecia³y nad zapor¹ jak upiory;
brzeszczoty sia³y œmieræ; uliczka zas³ana trupami; bezw³adne
rêce zabitego.
Wskazuj¹c repertuar skonwencjonalizowanych œrodków s³u¿¹cych
przekazywaniu emocji, zawsze trzeba mieæ na uwadze fakt,
i¿ ka¿dy z odbiorców dysponuje mniej lub bardziej zbli¿onym do
nadawcy repertuarem prze¿yæ oraz zasobem wiedzy. Ró¿nice mog¹
wynikaæ z braku kompetencji jêzykowej lub niesprawnoœci któregoœ
ze zmys³ów (wzroku czy s³uchu). Ka¿dy czytelnik odczyta tekst
i emocje w nim zawarte przez pryzmat w³asnych doœwiadczeñ –
im one bêd¹ bogatsze, tym odbiór literatury bêdzie g³êbszy i pe³niejszy.
W tym kontekœcie mo¿na zatem mówiæ o subiektywnym,
zindywidualizowanym odbiorze tekstu literackiego.
Sposoby wyra¿ania emocji za pomoc¹ jêzyka stanowi¹ równie¿
istotny komponent indywidualnego stylu pisarskiego, umo¿liwiaj¹cego
odtworzenie œwiata wartoœci, ocen i œwiatopogl¹du autora
(WITOSZ, 2005: 90). Œwiat uczuæ, wyra¿onych w tekœcie literackim
za pomoc¹ œrodków jêzykowych, pokonuj¹c barierê zapisu, stanowi
niæ porozumienia pomiêdzy nadawc¹ i odbiorc¹, dziêki której byæ