Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

142 JUSTYNA DUDEK-CHOLEWA
1. „Skrêtacze jêzyka” – s¹ to trudne do wymówienia s³owa, zawieraj¹ce
zestaw trudnych g³osek, myl¹ce zestawienia sylab lub
zdania z³o¿one ze s³ów zaczynaj¹cych siê na tê sam¹ literê, np.
przelecia³y trzy pstre przepiórzyce, stó³ z powy³amywanymi nogami,
Karol kupi³ królowej Karolinie, pan policjant puœci³ pi³kê
– dzieci wykazuj¹ siê tutaj perfekcjonizmem jêzykowym.
2. Zabawy semantyczne – polegaj¹ na zestawieniach s³ownych,
które daj¹ w rezultacie dwuznacznoœæ semantyczn¹, lub deformacjach
s³ownych, przestawianiu sylab czy g³osek, np. s³o-ma
– mas³o, szel-ka – kaszel, tar-ka – katar, bel-ka – kabel, Fel-ka
– kafel.
3. Zabawy obsceniczno-semantyczne, tzw. „gra pó³s³ówek” – polegaj¹
na zmianie pierwszych liter w zestawieniu s³ownym.
4. Wszelkie deformacje s³ów – podzia³ wyrazu na sylaby i przedzielenie
ka¿dej sylaby „obc¹ sylab¹” oraz ujednolicenie wszystkich
samog³osek w wyrazie, np. ka-za-ka-cza-ka-ro-ka-wa-kany
ka-ka-ka-losz.
5. „Przestawianki” sylabowe lub g³oskowe – tworzone przez zestawienie
tekstu macierzystego z tekstem sparodiowanym.
6. Wierszyki i przyœpiewki o budowie zbli¿onej do ronda, w której
po³¹czenie ostatniej sylaby z pierwsz¹ pozwala wypróbowaæ obscenicznoœæ
tekstu.
7. Zabawy logiczne:
– „wywracanki” i „naopaki” – utwory z celowo zak³ócon¹ lub odwrócon¹
koordynacj¹ zjawisk;
kazy jêzykowe pisane oraz mówione” (DOBRZYÑSKA, 1993: 7). Udane teksty charakteryzuj¹
siê spójnoœci¹, interakcj¹ miêdzy nadawc¹ i odbiorc¹, intencj¹
oraz interpretacj¹ tekstu. Wyró¿nia siê dwa typy spójnoœci: sieæ nawi¹zañ
miêdzyzdaniowych – cohesion, oraz treœciow¹ spoistoœæ tekstu – coherence
(DOBRZYÑSKA, 1993: 10). Wed³ug M.R. MAYENOWEJ (1993) tekst spójny opiera siê
na 3 zasadach: (1) jest tekstem sformu³owanym przez jedn¹ osobê; (2) jest
tekstem adresowanym do jednego odbiorcy; takim odbiorc¹ mo¿e byæ nie tylko
jedna osoba, ale równie¿ wyspecjalizowana w¹ska grupa ludzi lub grupa szeroka,
taka jak ca³e pokolenie lub naród; (3) jest tekstem, który w rezultacie
daje opis jednego przedmiotu, opowieϾ o jednym przedmiocie lub rozumowanie
dowodz¹ce jednej tezy.