Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

Felietony Stanis³awa Wasylewskiego...
229
O tem¿e dumaæ na paryskim bruku... Rozumie siê o tym, co ja Mickiewicz,
wy¿ej w 12 ksiêgach powiedzia³em – interpretowa³ felietonista.
Drugie zagadnienie dotyka bardziej dos³ownie problemu zakazania
lektury dzie³a. Przybli¿a czytelnikowi sytuacjê, w jakiej znajdowali
siê ówczeœni sympatycy Pana Tadeusza, a jednoczeœnie
w bardzo przejrzysty sposób opisuje sposoby radzenia sobie z carskimi
nakazami. Okazuje siê, ¿e przemyt ksi¹¿ki zakrojony by³ na
ogromn¹ skalê! I o ile nie ca³a szlachta zna³a dok³adnie jej treœæ,
to posiadanie w swych zbiorach egzemplarza „biblii emigrantów”,
by³o wrêcz obowi¹zkiem. Kwit³ zatem proceder nielegalnego, ¿mudnego,
ale z zapa³em wykonywanego rêcznego przepisywania obszernego
dzie³a, co doprowadzi³o do tego, ¿e w biblioteczkach szlacheckich
w ca³ej Polsce znalaz³y siê „zakazane rêkopisy”. Do dobrego
wrêcz tonu nale¿a³o, by powstaniec wyruszaj¹cy w bój przepisa³
swej ukochanej choæ jeden tomik „poetów zakazanych”, do których
nale¿eli równie¿ pozostali wieszczowie, a tak¿e Kornel Ujejski
i Wincenty Pol. Niesamowite wrêcz wydaj¹ siê dziœ opisane przez
Wasylewskiego sposoby przemycania ksi¹¿ki do kraju: przewo¿ono
je w beczkach po winie, w skrzyniach z koszulami albo po prostu
zdzierano stronê tytu³ow¹ i w³¹czano Pana Tadeusza w zbiorowe
wydania dzie³ Mickiewicza.
Lektura felietonów Stanis³awa Wasylewskiego dotycz¹cych epoki
romantyzmu jest dla wspó³czesnego czytelnika niew¹tpliwie zaskakuj¹cym
prze¿yciem. Odbr¹zowianie wielkich postaci epoki dokona³o
siê, dziêki wnikliwoœci ich autora, w sposób mistrzowski. Teksty
te maj¹ dziœ podwójn¹ wartoœæ – nie tylko prezentuj¹ ¿ycie codzienne
osób stoj¹cych na najwy¿szych pomnikach s³awy, ale czyni¹
to, wykorzystuj¹c b³yskotliwy dowcip, ironiê, zrêcznie wplatane
dygresje oraz niezwyk³¹ erudycjê ich twórcy.