Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

11*
„S³owo jest wielkim mocarzem...” – retoryka i reklama...
163
st¹pieñ” oraz „przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnego
rozwi¹zywania konfliktów i problemów spo³ecznych” 2 . Z pewnoœci¹
przy nabywaniu tego typu sprawnoœci pomocna oka¿e siê klasyczna
ars bene dicendi. W liceum w ramach jêzyka polskiego wœród
treœci programowych uwzglêdnia siê: „Retoryczne u¿ycie jêzyka:
1) werbalne i niewerbalne œrodki komunikacji 3 , 2) retoryczne œrodki
perswazji i ekspresji, 3) stosownoϾ i skutecznoϾ retoryczna, 4) retoryczny
aspekt wieloznacznoœci s³owa i wypowiedzi (homonimia,
znaczenie nieostre, elipsa, anakolut, paradoks), 5) etykieta jêzykowa”
4 . Wplecenie podstaw téchne rhetoriké w treœci nauczania
szko³y, zw³aszcza na IV etapie edukacji, wi¹¿e siê ze zmian¹ sposobów
i celów szkolnictwa, a tak¿e z przewartoœciowaniem planu,
form i metod pracy nauczyciela oraz zakresu wiedzy i umiejêtnoœci,
jakie powinien posiadaæ abiturient. „Dawna matura” polega³a
przede wszystkim na weryfikacji merytorycznej wiedzy ucznia,
obecnie egzamin dojrza³oœci ma sprawdziæ nie tyle znajomoœæ lektur
i przestrzeni historycznoliterackiej, co przede wszystkim umiejêtnoœci,
jakie uczeñ wykszta³ci³ w ca³ym toku edukacji 5 .
Niniejsze opracowanie ma zachêciæ i zainspirowaæ nauczycieli
jêzyka polskiego w liceum do korzystania z reklamy jako materia³u,
na którym – stosuj¹c narzêdzia znane z retoryki – mo¿na zobrazowaæ
mechanizmy perswazji. Zwykle proponuje siê omawianie
zagadnieñ zwi¹zanych z ars bene dicendi w I klasie liceum, co wy-
2 Scholaris. Internetowe Centrum Zasobów Edukacyjnych MEN: http://www.
scholaris.pl/Portal?secId=0275J05JG4UGW372W78HG81T&std_docview=
63Q3HFG1J677O20UGFX57XDO [4 I 2007].
3 Narzêdziem retoryki sensu stricto jest verbum (s³owo). Omawianie go wraz
z niewerbalnymi œrodkami wyrazu, takimi jak odpowiednia postawa cia³a,
mimika czy gestykulacja (które bezpoœrednio nie wchodz¹ w zakres tej dziedziny),
jest uzasadnione, poniewa¿ œwiadomoœæ i wyæwiczenie s³ownych oraz
pozas³ownych sposobów ekspresji okazuje siê wa¿ne dla ka¿dego mówcy –
równie¿ ucznia, zw³aszcza tego, który przystêpuje do matury wewnêtrznej
(ustnej).
4 Interkl@sa. Polski Portal Edukacyjny: http://eduseek.interklasa.pl/artykuly/artykul/ida/3193/idc/3/
[4 I 2007].
5 http://wmbp.edu.pl/uploads/File/Matura/Jak_przygotowac_udana_wypowiedz.pdf
[4 I 2007]; wersja drukowana: SOWICKA, 2004/2005.