Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

Dziecko w roli autora tekstu
141
S³owo staje siê konstruktywnym wspó³czynnikiem przedstawienia.
Dziecko w procesie swych poszukiwañ komunikuje siê za pomoc¹
pytañ lub zdañ orzekaj¹cych. Te formy – „dzieciêce powiedzonka”
– s¹ naiwne i absurdalne, poniewa¿ wynikaj¹ z braku wiedzy
i umiejêtnoœci rozumowania, dlatego te¿ bywaj¹ komiczne. ród³em
komizmu bywa szczeroœæ i rzeczowoœæ dziecka. Czêœci¹ integraln¹
jego zabawy jest wyra¿anie tego, co czuje, poprzez krzyk oraz
mówienie. Dziecko przede wszystkim bawi siê s³owem, a zw³aszcza
jego dŸwiêkiem, melodi¹, intonacj¹ i wieloznacznoœci¹, która
pozwala na spontaniczn¹ swobodê zabawy (GLOTON, CLERO, 1976).
Poezja nieznanych s³ów powstaje jako skutek niewiedzy dziecka
w zetkniêciu z nieznanymi wyrazami, które s³yszy w zrozumia³ym
szyku. Dziecko nie zadowala siê tak¿e istniej¹cym zasobem s³ownikowym,
ale postêpuje z nim w sposób bezceremonialny. Kreuje
nowe s³owa, u¿ywa s³ów, nie znaj¹c ich struktury gramatycznej,
tworzy wyrazy na zasadzie analogii fleksyjnej lub te¿ przenosi znane
s³owa z jednych kontekstów znaczeniowych w inne. W inwencji
jêzykowej dziecka przewa¿aj¹ elementy tworzenia form rzeczownikowych
od czasowników, lub odwrotnie, budowanych na podstawie
analogii w sposób zupe³nie prawid³owy (SEMENOWICZ, 1979; CIE-
ŒLIKOWSKI, 1985; SYNOWIEC, 1992).
Twórczoœæ jêzykowa dzieci rozpoczyna siê ju¿ od tworzenia nazw
zabaw. Równie¿ podczas zabaw indywidualnych towarzyszy dziecku
mówienie. Przed rozpoczêciem zabawy z rówieœnikami dzieci
musz¹ np. zdecydowaæ, kto szuka, a kto goni; wtedy odliczaj¹ lub
wymawiaj¹ zaklêcie (SIMONIDES, 1976; ZGÓ£KOWA, red., 1986). Zabawa
dzieci ma ogromny wp³yw na ich jêzyk. Za jej poœrednictwem
dziecko opanowuje wiele nowych wiadomoœci, potrzebnych do orientowania
siê w ¿yciu (CIEŒLIKOWSKI, 1985). Podczas zabawy w grupie
rówieœniczej dzieci w m³odszym wieku szkolnym powstaj¹ nastêpuj¹ce
udane teksty 2 o funkcji perfekcjonistycznej:
2 Tekst to jednostka, która „obejmuje ci¹gi wyrazowe o ró¿nej rozpiêtoœci,
rozmaitym stopniu z³o¿onoœci i ró¿nie przekazywane. Jej manifestacjê stanowi¹
wypowiedzi zarówno wielo-, jak i jednozdaniowe, proste komunikaty
potoczne i teksty literackie o skomplikowanej, kunsztownej strukturze, prze-