Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

Jêzyk a œwiat dzieciêcej wyobraŸni
137
sie poszczególnych elementów. Czêœciej relacje odleg³oœci zachowywali
badani ch³opcy. Opozycja figura – t³o przejawia³a siê podczas
prezentacji elementów istotnych i mniej wa¿nych, zwi¹zanych
z bajk¹ oraz opisem rysunku.
Zgodnie ze stwierdzeniem LANGACKERA (2001), który uzna³, ¿e
obrazowanie w pewnych przypadkach mo¿e byæ to¿same z wyobra-
¿eniami, a te silnie zwi¹zane s¹ z wyobraŸni¹, tak¿e z wyobraŸni¹
twórcz¹, mo¿na opisywaæ uzyskane wytwory dzieciêcej aktywnoœci
plastycznej i jêzykowej w odniesieniu do koncepcji sceny.
W analizowanym przypadku scena zawiera okreœlon¹ liczbê
przedmiotów, zwi¹zanych z bajk¹ (np. król, ska³a), potencjalnych
(np. chmura, s³oñce, drzewo) oraz œciœle zwi¹zanych z otaczaj¹c¹
badanych rzeczywistoœci¹ (np. klasa, god³o).
Pole widzenia prezentowane jest przez dzieci najczêœciej w sposób
sekwencyjny, podczas opisu kolejnych elementów od najwa¿niejszych
po mniej wa¿ne, np. Mój obrazek nosi tytu³ trójk¹tne
i okr¹g³e wrota. Namalowa³em wielkie drzwi trójk¹tne i okr¹g³e
okno, tutaj wie¿e trzy, tutaj wie¿a trójk¹tna i ca³e niebo. Tylko
w nielicznych przypadkach uczniowie dokonali skanowania holistyczego
(wszystkie elementy uznali za jednakowo wa¿ne), np. opis
dokonywany by³ za pomoc¹ jednego zdania lub okreœlenia, czêsto
analogicznego do tytu³u stworzonej konkretyzacji plastycznej –
Dziwna bajka, Zmieniona bajka od króla. Wszyscy badani dokonali
upodmiotowienia relacji sceny, poniewa¿ ¿aden z uczniów nie
by³ bezpoœrednio przedmiotem opisu czy te¿ czêœci¹ rysunku.
Relacje pomiêdzy profilem a baz¹ 12 w wypowiedziach ustnych
s¹ nieostre. Uczniowie chêtnie dokonuj¹ profilowania, jednak
nie zarysowuj¹ bazy: opisuj¹ poszczególne elementy œwiata przedstawionego,
jednak bez ich specyfikacji. Zakres przywo³ywanej treœci
semantycznej zwi¹zany jest zatem bezpoœrednio z profilowanym
obiektem. Uczniowie wskazuj¹ w kilku przypadkach zarówno na
zakresy bezpoœrednie: opisuj¹, np. komnatê czy króla 13 , w którego
12 Definicje sceny, profilu, bazy, profilowania w rozumieniu E. TABAKOWSKIEJ
(por. 2001; red., 2001).
13 Przy za³o¿eniu, ¿e król jest czêœci¹ zamku.