13.07.2013 Views

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

faringalizaciis sakiTxisaTvis udiur enaSi<br />

ognebuli~ (alaKˤo); 6 aˤlaˤmnaˤ `broweulis~ (aˤlaˤmnaˤ-xod `broweulis<br />

xe~) (aˤlamna); 7 baˤvuˤK `dafSvnili~, `dafxvnili~ (bavuKˤ); baˤvuˤKeˤs `dafSvna~,<br />

`dafxvna~ (bavuKˤes); 8 beˤiˤnK `sibnele~, `bneli~ (beinKˤ); beˤxiˤ<br />

`gasiebuli~ (bexˤi); biˤGiˤ//bˆˤGˆˤ (niJ.) `mZime~ (biGˤi//bˆGˤˆ); 9 biˤGiˤn (niJ.<br />

bˆˤGˆˤn) `Sua~, ~SuaTana~ (biGˤin); boˤƒaˤl `ori futi~ (wonis erT.)<br />

(boƒˤal); guˤgeˤl `bu~ (guˤgel); daˤnKuˤlaˤ `moTenTili~ (danKˤula); 10<br />

dˆˤGaˤmiˤGaˤ `gaCaCxva~, `gaCaCxuli~ (dˆGˤamiGa); doˤfkaˤl//doˤmpaˤl `Cinuri<br />

fanari~ (mcenare) (doˤfkal//doˤmpal); doˤSaˤl `wKvili abreSumis<br />

parki~ (doSˤal); 11 eˤqeˤn `mxedari~ (eˤqen); 12 Toˤxaˤn (varT.) `leGvi~<br />

(Toxˤan); iˤveˤl `wminda~, siwminde~ (iˤvel); iˤÉaˤG `piure~ (iÉaGˤ); kaˤkaˤp<br />

`muxli~ (kaˤkap); kaˤnkaˤl `Tovlis gunda~ (kaˤnkal); kaˤnkuˤleˤn-baqes<br />

`gundad gadaqceva~ (kaˤnkuˤleˤn-baqes); laˤGaˤr (niJ.) `mGvrie~ (laGˤar);<br />

laˤnglaˤg `wero~ (laˤnglag); maˤiˤn (niJ. maˤÉiˤn) `Savi~ (maˤin); maˤfmaˤiˤn<br />

(niJ. maˤfmaˤÉiˤn) `sul Savi~ (maˤfmain); maˤxaˤ `muya~, `xelis guli~<br />

(maxˤa); meˤmeˤl `yia (saqonlis)~ (meˤmel); muˤKaˤ `rqa~ (muKˤa); muˤKaˤlaˤ<br />

`rqiani~ (muKˤala); 13 muˤKiˤÉ `vaxSami~ (muKˤiÉ); muˤƒaˤl `samtvrevi dafa~<br />

(muƒˤal); muˤƒuˤ `siZe~ (muƒˤu); muˤSuˤl `ficari (Txeli)~ (muSˤul);<br />

naˤvaˤlaˤ `fafisebri masa~ (naˤvala); neˤiˤS `msxverpli~, `mona~ (neiSˤ);<br />

da daGestnur enaTa masalaSi) garCevas. amis gamo faringalizaciis aGsaniSnavad viKenebT<br />

ˤ niSans, romelic ukve gvxvdeba specialur literaturaSi am funqciiT (v. Sulce da<br />

sxva).<br />

faringalizaciis aGniSvnisas garkveulwilad morfologiuri principiTac vxelmZGvanelobT.<br />

mxedvelobaSi ar miiGeba arafuZiseuli SiSina, uvularuli da faringaluri<br />

Tanxmovnebi, anu Tu sitKvaSi fuZis gareT mogvepoveba romelime maTgani, aseT<br />

SemTxvevaSi, faringalizacias aGmniSvneli diakritika mainc fuZis pirvel xmovans daerTvis.<br />

aseve, Cveni dakvirvebiT, piris niSnebi xels uSlis faringalizaciis gavrcobas, mag.,<br />

uGˤ-es `sma~; u-ne-Gˤ-esa `svams~ (-ne _ 3SG). fonologiuri TvalsazrisiT ufro upriani<br />

iqneboda es forma aseTi saxiT gadmogveca: uˤneGesa; magram aqac da msgavs magaliTebSic,<br />

orazrovnebis Tavidan asacileblad, fuZe erTi da igive formiTaa gadmocemuli.<br />

faringalizaciis aGmniSvneli niSani daerTvis Semdeg bgerebs: a, e, i, o, u; G, x; Ã,<br />

K; Sesabamisad, SesaZlebelia Semdegi grafikuli kombinaciebi: aˤ, eˤ, iˤ, oˤ, uˤ; Gˤ, xˤ; ƒˤ,<br />

Kˤ.<br />

6 bolokiduri -o elementi masubstantivebel sufiqss warmoadgens.<br />

7 bolokiduri -a (< -a ) am magaliTSi genitivis formantia.<br />

8 -es sufiqsi masdari I-is mawarmoebelia.<br />

9 -i am magaliTebSi (bexˤ-i da biGˤ-i) sruli saxis mimGeobis mawarmoebels war-<br />

moadgens.<br />

10<br />

-la zedsarTavis mawarmoebeli afiqsia. mniSvnelobiT qarTul -ian, -ier, -ovan<br />

sufiqsebs udris.<br />

11<br />

bolokiduri -al elementi am magaliTebSi derivaciuli afiqsia, romelic warmo-<br />

SobiT usruli saxis mimGeobis formants warmoadgens.<br />

12<br />

-en am magaliTSi derivaciuli afiqsia, warmoSobiT instrumentalisis formanti<br />

unda iKos, Sdr., eˤq `cxeni~.<br />

13 -la zedsarTavis mawarmoebeli afiqsia.<br />

105

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!