iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
faringalizaciis sakiTxisaTvis udiur enaSi<br />
ognebuli~ (alaKˤo); 6 aˤlaˤmnaˤ `broweulis~ (aˤlaˤmnaˤ-xod `broweulis<br />
xe~) (aˤlamna); 7 baˤvuˤK `dafSvnili~, `dafxvnili~ (bavuKˤ); baˤvuˤKeˤs `dafSvna~,<br />
`dafxvna~ (bavuKˤes); 8 beˤiˤnK `sibnele~, `bneli~ (beinKˤ); beˤxiˤ<br />
`gasiebuli~ (bexˤi); biˤGiˤ//bˆˤGˆˤ (niJ.) `mZime~ (biGˤi//bˆGˤˆ); 9 biˤGiˤn (niJ.<br />
bˆˤGˆˤn) `Sua~, ~SuaTana~ (biGˤin); boˤƒaˤl `ori futi~ (wonis erT.)<br />
(boƒˤal); guˤgeˤl `bu~ (guˤgel); daˤnKuˤlaˤ `moTenTili~ (danKˤula); 10<br />
dˆˤGaˤmiˤGaˤ `gaCaCxva~, `gaCaCxuli~ (dˆGˤamiGa); doˤfkaˤl//doˤmpaˤl `Cinuri<br />
fanari~ (mcenare) (doˤfkal//doˤmpal); doˤSaˤl `wKvili abreSumis<br />
parki~ (doSˤal); 11 eˤqeˤn `mxedari~ (eˤqen); 12 Toˤxaˤn (varT.) `leGvi~<br />
(Toxˤan); iˤveˤl `wminda~, siwminde~ (iˤvel); iˤÉaˤG `piure~ (iÉaGˤ); kaˤkaˤp<br />
`muxli~ (kaˤkap); kaˤnkaˤl `Tovlis gunda~ (kaˤnkal); kaˤnkuˤleˤn-baqes<br />
`gundad gadaqceva~ (kaˤnkuˤleˤn-baqes); laˤGaˤr (niJ.) `mGvrie~ (laGˤar);<br />
laˤnglaˤg `wero~ (laˤnglag); maˤiˤn (niJ. maˤÉiˤn) `Savi~ (maˤin); maˤfmaˤiˤn<br />
(niJ. maˤfmaˤÉiˤn) `sul Savi~ (maˤfmain); maˤxaˤ `muya~, `xelis guli~<br />
(maxˤa); meˤmeˤl `yia (saqonlis)~ (meˤmel); muˤKaˤ `rqa~ (muKˤa); muˤKaˤlaˤ<br />
`rqiani~ (muKˤala); 13 muˤKiˤÉ `vaxSami~ (muKˤiÉ); muˤƒaˤl `samtvrevi dafa~<br />
(muƒˤal); muˤƒuˤ `siZe~ (muƒˤu); muˤSuˤl `ficari (Txeli)~ (muSˤul);<br />
naˤvaˤlaˤ `fafisebri masa~ (naˤvala); neˤiˤS `msxverpli~, `mona~ (neiSˤ);<br />
da daGestnur enaTa masalaSi) garCevas. amis gamo faringalizaciis aGsaniSnavad viKenebT<br />
ˤ niSans, romelic ukve gvxvdeba specialur literaturaSi am funqciiT (v. Sulce da<br />
sxva).<br />
faringalizaciis aGniSvnisas garkveulwilad morfologiuri principiTac vxelmZGvanelobT.<br />
mxedvelobaSi ar miiGeba arafuZiseuli SiSina, uvularuli da faringaluri<br />
Tanxmovnebi, anu Tu sitKvaSi fuZis gareT mogvepoveba romelime maTgani, aseT<br />
SemTxvevaSi, faringalizacias aGmniSvneli diakritika mainc fuZis pirvel xmovans daerTvis.<br />
aseve, Cveni dakvirvebiT, piris niSnebi xels uSlis faringalizaciis gavrcobas, mag.,<br />
uGˤ-es `sma~; u-ne-Gˤ-esa `svams~ (-ne _ 3SG). fonologiuri TvalsazrisiT ufro upriani<br />
iqneboda es forma aseTi saxiT gadmogveca: uˤneGesa; magram aqac da msgavs magaliTebSic,<br />
orazrovnebis Tavidan asacileblad, fuZe erTi da igive formiTaa gadmocemuli.<br />
faringalizaciis aGmniSvneli niSani daerTvis Semdeg bgerebs: a, e, i, o, u; G, x; Ã,<br />
K; Sesabamisad, SesaZlebelia Semdegi grafikuli kombinaciebi: aˤ, eˤ, iˤ, oˤ, uˤ; Gˤ, xˤ; ƒˤ,<br />
Kˤ.<br />
6 bolokiduri -o elementi masubstantivebel sufiqss warmoadgens.<br />
7 bolokiduri -a (< -a ) am magaliTSi genitivis formantia.<br />
8 -es sufiqsi masdari I-is mawarmoebelia.<br />
9 -i am magaliTebSi (bexˤ-i da biGˤ-i) sruli saxis mimGeobis mawarmoebels war-<br />
moadgens.<br />
10<br />
-la zedsarTavis mawarmoebeli afiqsia. mniSvnelobiT qarTul -ian, -ier, -ovan<br />
sufiqsebs udris.<br />
11<br />
bolokiduri -al elementi am magaliTebSi derivaciuli afiqsia, romelic warmo-<br />
SobiT usruli saxis mimGeobis formants warmoadgens.<br />
12<br />
-en am magaliTSi derivaciuli afiqsia, warmoSobiT instrumentalisis formanti<br />
unda iKos, Sdr., eˤq `cxeni~.<br />
13 -la zedsarTavis mawarmoebeli afiqsia.<br />
105