13.07.2013 Views

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

akademikosi qeTevan lomTaTiZe da <strong>iberiul</strong>-<strong>kavkasiuri</strong> <strong>enaTmecniereba</strong> 19<br />

VI. es vrceli statia amomwuravad aCvenebs gurulis (da aWarulis) morfonologiur<br />

suraTs, romelic am mxriv `xevsuruls mogvagonebs~ (gv.<br />

138) da adasturebs am kilour arealSi 03-is arsebiTad srul gamovlenas,<br />

maT Soris aRniSnuli fonetikuri SedegebiT: xavda, waxobi,<br />

dafirda, moqida (xeli) da misT.<br />

am uadres enaTmecnierul dakvirvebebSi ukve gamoCnda is gamorCeuli<br />

kvleviTi unari da, gansakuTrebiT, momadlebuli fonetikuri alRo<br />

(`maxvili yuri~), romelmac albaT, erTi mxriv, ganapiroba kidec<br />

q. lomTaTiZis `gamweseba~ iseTi rTuli fonologiuri sistemis mqone<br />

<strong>iberiul</strong>-<strong>kavkasiuri</strong> enis Sesaswavlad, rogoric afxazuria, xolo, Tavis<br />

mxriv, am ukanasknelis srulyofilad dauflebam kidev ufro gaamaxvila<br />

mkvlevris smena da gaafaqiza is lingvisturi Sinagani Tvali, romelic<br />

esoden saWiroa <strong>iberiul</strong>-kavkasiur enaTa urTulesi samyaros SeswavlisaTvis.<br />

erTi sityviT, axalgazrda mecnieri yvelanairad iyo mzad warmatebiT<br />

ganegrZo qarTuli enis dialeqtebisa Tu istoriuli fonetikis<br />

mniSvnelovani problemebis kvleva, magram Semdgom, raki mecnierma mTeli<br />

Zalebi gadarTo afxazur-adiRur enaTa Seswavlaze, misi yuradReba<br />

garkveuli droiT Camoscilda dasaxuli sakiTxebis kvlevas. Tumca mTis<br />

<strong>iberiul</strong>-<strong>kavkasiuri</strong> enebis bunebis Rrmad wvdomam mas saSualeba misca<br />

ufro farTod daenaxa is problematika, romelic qarTvelur enaTa<br />

agebulebasa da istoriasTan aris dakavSirebuli.<br />

qeTevan lomTaTiZe imTaviTve aqtiurad aRmoCnda Cabmuli Cveni<br />

qveynis aRmaval samecniero procesebSic da sazogadoebriv cxovrebaSic.<br />

Tundac mxolod is, rom man cxovrebis didi nawili afxazursa da<br />

afxazeTs daukavSira da igi mudam aRiqmeboda, rogorc am xalxis WeSmariti<br />

qomagi da mzrunveli, didi erovnuli mniSvnelobis faqtia, Rirseuli<br />

gagrZeleba im safuZvlebisa, rac iv. javaxiSvilma da arn. Ciqobavam<br />

Seqmnes kavkasiologiaSi. amave dros, q. lomTaTiZes arasodes Ralatobda<br />

principuloba da piruTvneloba, obieqturad Seefasebina mimdinare<br />

movlenebi, fxizlad ganeWvrita saxifaTo tendenciebi. amisi dasturia<br />

Tundac misi monawileoba 50-iani wlebis lingvistur diskusia-<br />

Si, kerZod, misi wvlili iseTi siyalbeebis gasabaTileblad <strong>enaTmecniereba</strong>Si,<br />

rogoric iyo g. serdiuCenkos `fenomeni~ (ix. n. maris sax. afxazeTis<br />

samecniero-kvleviTi institutis Sromebi, 23, 1949).<br />

metad Rirebulia q. lomTaTiZis mecnieruli dakvirvebani istoriuli<br />

fonetika-fonologiis sferoSi. igi siRrmiseulad swvdeboda ur-<br />

Tules fonologiur problemebs da cocxali enobrivi monacemebis faqizi<br />

fonetikuri analiziT aRadgenda Cveni enebis bgeriTi sistemis<br />

odindel suraTs. aseTi Rrmamecnieruli Sinaarsis Semcvelia misi sta-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!