13.07.2013 Views

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

pasiuri da saurTierTo seamantika gardauvali zmnebis e- prefiqsian modelSi 173<br />

ani formebi udasturdebaT, pasiuri Sinaarsi realobaa. iniani da eniani<br />

vnebiTebis opoziciuri calebi, amasTan, saTanado or- da sampiriani<br />

moqmedebiTebis konversivebia:<br />

zrdis is mas _ i-zrdeba is<br />

u-zrdis i s m a s m a s _ e-zrdeba i s m a s .<br />

rogorc a. SaniZe aRniSnavs: `sazogadod qarTulSi aseTi viTareba<br />

gvaqvs: Tu zmnas i- prefiqsi aqvs da SeiZleba misi e-d Secvla, pasivis<br />

formebTan gvaqvs saqme: i-wvis _ e-wvis, i-Tqmis _ eTqmis, i-zrdeba _<br />

e-zrdeba da misT. (SaniZe 1973: 299).<br />

warmodgenili masalis mixedviT, i- da e- prefiqsebi vnebiTi gvaris<br />

pirTa raodenobis mixedviT gansxvavebul formaTa markerebia da erTmaneTis<br />

mimarT kontrastuli distribuciis mimarTebaSi arian.<br />

rac Seexeba deponensuri Sinaarsis e-prefiqsian zmnaTa im did<br />

jgufs, romelTac aqtiuri (da ara ganmcdeli) subieqti Seewyoba (elaparakeba,<br />

ekamaTeba, ezideba, edaveba, esaubreba, eamxanageba, emegobreba,<br />

elaquceba, epirfereba, esayvedureba, exumreba, emezobleba, emoyvreba,<br />

enaTesaveba, emusaifeba, ebaaseba, eTaTbireba, elaybeba, eWoraveba, edaveba,<br />

eCxubeba, ekamaTeba, eurCeba, ejiuteba, eWidaveba /eWideba, ejibreba,<br />

ekinklaveba, exmalaveba, efarikaveba, ewinaaRmdegeba, ejibreba, ecileba,<br />

ejikaveba, ejajgureba, ebodiSeba, esarCleba, eTamaSeba, eburTaveba, egundaveba,<br />

eSaireba, eleqseba, eqilikeba, elazRandaraveba, emasxreba, eoxunjeba,<br />

ekenwlaveba, eWikWikeba, ejajgureba, efafxureba, ebulbuleba da<br />

a.S.), eseni semantikurad calke jgufs qmnian (ZiriTadad, urTierTobis<br />

aRmniSvneli zmnebia) da sintaqsuradac araerTgvarovanni (rogorc or-,<br />

aseve samvalentianebi) arian, maT sxvagvari gramatikuli (arapasiuri)<br />

kvalifikacia eZlevaT; isini, e- prefiqsiani vnebiTebisagan gansxvavebiT,<br />

sxva gramatikul mimarTebaSi (fizikur, sityvier... urTierTobebSi) monawileoben<br />

(afridoniZe 1985: 8; RvinaZe 1989: 42); saopozicio calebad<br />

gardauval zmnebSi ara absoluturi iniani vnebiTebi, aramed saSuali<br />

gvaris absoluturi formebi (avtotivebi) moudiT (afridoniZe<br />

1985: 8; meliqiSvili 2001: 204): laparakobs, kamaTobs, Cxubobs, megobrobs,<br />

TaTbirobs, jiutobs, Widaobs, TamaSobs, gundaobs, oxunjobs, Wik-<br />

Wikobs da a.S.), magram radgan urTierToba mxolod relatiuri SeiZleba<br />

iyos, absolutur formebTan es xarvezi frazaSi –Tan Tandebuliani<br />

ubralo damatebis CarTviT kompensirdeba: laparakobs (viRacasTan) _<br />

elaparakeba viRacas, Cxubobs (viRacasTan) _ eCxubeba viRacas da misT.<br />

(afridoniZe 1985: 8, 10, 13).<br />

gansxvavebuli, reciprokuli Sinaarsi eZleva laparakobs _ elaparakeba<br />

tipis mravlobiTi ricxvis saopozicio formebs Tu maT micemiT<br />

brunvaSi dasmul saurTierTo nacvalsaxels `erTmaneTs~ davurTavT:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!